عوارض ارتودنسی دندان
توضیحات:
-
به نام خدا
ارتودنسی درمانی برای رفع اختلالات فک و دندان هاست که در صورت رفع نکردن عوارضی را در پی دارد و نه تنها دندان ها بلکه می تواند سلامت کل بدن را به خطر بیندازد. پس ارتودنسی می تواند مفید باشد.
اما سوالی که پیش می آید این است:آیا ارتودنسی عوارض دارد؟ در ادامه عوارض ارتودنسی در شرایط مختلف مانند سن بالا و بارداری و همچنین عوارض ارتودنسی نکردن نیز بررسی می شود.
آیا ارتودنسی عوارضی دارد؟
پاسخ به سوال فوق، بله است. ارتودنسی دندان فرآیندی است که با ایجاد تغییر در ساختار دندان و بافت استخوان میسر می شود و از آنجا که تمام ارگان های بدن متصل به هم و تاثیر گذار بر عملکرد یکدیگر هستند، خیلی دور از انتظار نیست که ارتودنسی عوارضی را به همراه داشته باشد.
اما نکته مهم این است که این عوارض تا حد زیادی قابل کنترل هستند. اما چگونه؟ در وهله اول چیزی که می تواند به میزان قابل توجهی بر میزان عوارض تاثیر بگذارد، انتخاب یک متخصص ارتودنسی و مناسب ترین روش ارتودنسی است. در وهله دوم رعایت اصول بهداشتی حین و بعد از ارتودنسی است.
در ادامه شایع ترین عوارض ارتودنسی شرح می دهیم.عوارض بعد از ارتودنسی
معایب ارتودنسی در واقع همان عوارض کوتاه مدتی هستند که در همان روز های ابتدایی شروع درمان بروز میکنند. شایان ذکر است که عوارض ارتودنسی بسته به نوع روش درمانی و نوع براکت ها می تواند متغیر باشد. معایب ارتودنسی عبارتند از؛
درد و ناراحتی
در روز های ابتدایی درمان هنوز به وجود بریس ارتودنسی عادت نکرده و احساس ناراحتی می کنید. احساس درد در ناحیه دندان ها به دلیل فشار وارده از سمت براکت ها (به منظور جابه جا کردن دندان ها) نیز از معایب آن به شمار می رود.
واکنش های آلرژیک
اگر بدن بیمار به نیکل و لاتکس حساس باشد و ممکن است که به الاستیک ها (از جنس پلاستیک) و براکت های ارتودنسی (اگر از جنس فلز) واکنش نشان دهد. در صورت دارا بودن این دست آلرژی ها، دندانپزشک خود را در جریان بزارید تا از الاستیک های بدون لاتکس و سایر فلزات استفاده کند.
زخم
گاه ممکن است که به هنگام نصب براکت ها در ناحیه لثه و زبان دچار زخم شوید. این مورد بیشتر در مورد ارتودنسی لینگوال که براکت ها پشت دندان نصب می شود، اتفاق می افتد. در چنین موقعیتی زبان مدام به براکت ها برخورد کرده و زخم می شود.
عفونت لثه و پوسیدگی دندان
وقتی براکت های ارتودنسی روی دندان هستند، مسواک زدن و کشیدن نخ دندان کمی دشوار می شود و باید دقت لازم را داشته باشید تا باقی مانده های غذایی در میان شکاف های بین دستگاه ارتودنسی و دندان تمیز شوند وگرنه تجمع پلاک ها به مرور زمان می تواند به منجر به پوسیدگی دندان، عفونت لثه و بیماری های پریودنتال شود.
تحلیل طول ریشه
مکانیزم ارتودنسی دندان بر اساس تحلیل ریشه و استخوان و بازسازی مجدد آن است تا دندان حرکت کند و در جای درست قرار گیرد. در موارد نادری ممکن است که بخشی از ریشه ی دندان نسبت به قبل کوتاه تر شود که می تواند بر طول عمر دندان اثر سوء داشته باشد.
تخریب مینای دندان
اگر بریس ارتودنسی ثابت باشد و به شکل سنتی روی سطح دندان براکت ها نصب شوند، حرکت و فشار براکت ها می تواند ساییدگی و از بین رفتن مینای دندان را سبب شود. در این میان قند موجود در خوراکی ها نیز مزید بر علت می شوند و می توانند شرایط پوسیدگی را فراهم آورند.
بوی بد دهان بعد از ارتودنسی
اگر باقی مانده های غذایی لابه لای اجزای بریس ارتودنسی به مدت زیادی باقی بمانند توسط باکتری ها تجزیه شده و بوی بد را در محیط دهان متصاعد می کنند.
آنکلیوز
آنکیلوز نوعی عارضه است که در آن ریشه ی یک دندان چنان به استخوان زیرین فک جوش خورده که درمان ارتودنسی و فشار های براکت هم قادر به حرکت آن نخواهد بود. این دندان می تواند در حرکت دندان های دیگر خلل ایجاد کرده و مانع از تکمیل درمان ارتودنسی شود.
معایب ارتودنسی دندان
تغییر ظاهر
بریس ها روی سطح جلویی دندان شما قرار می گیرند که قابل تشخیص برای دیگران است و چهره ی شما را تغییر می دهند. البته که اگر از ارتودنسی لینگوال (براکت پشت دندانی) استفاده شود، براکت ها از دید دیگران پنهان است. ضمن اینکه بریس ها اگر روی دندان باشند، در طرز قرارگیری لب ها نیز اثر بگذارد.
کشیدن دندان
گاه لازم است که در درمان ارتودنسی تعدادی از دندان ها گرچه سالم باشند کشیده شود. تعداد زیاد دندان ها که باعث ناهماهنگی در فک می شود، بیش از حد بزرگ بودن دندان، کوچکی فک دلایلی برای کشیدن دندان است که با هدف اصلاح رابطه بین فک و دندان انجام می شود.
احتمال بازگشت درمان
یکی از رایج ترین معایبی که به درمان ارتودنسی وارد میشود، خطر بازگشت درمان و تغییر فرم و موقعیت دندان ها به همان فرم قبل است اما در صورت انجام مراقبت های لازم و انتخاب یک متخصص ارتودنسی می تواند تا حد زیادی شما را از بازگشت درمان در امان نگه دارد.
قیمت بالا
از دیگر خدمات پر هزینه دندانپزشکی، ارتودنسی دندان می باشد که برای صاف و ردیف کردن دندان های کج و بستن فاصله بین دندان ها، از طریق براکت ها و سیم کشی بین دندان ها انجام می گیرد و دارای انواع مختلفی همچون ارتودنسی ثابت، دیمون، سرامیکی، لینگوال، متحرک و نامرئی می باشد. البته هزینه و قیمت ارتودنسی برای انجام انواع ارتودنسی متفاوت می باشد.
طول درمان بالای ارتودنسی
گاه ممکن است که طول درمان ارتودنسی طولانی تر از مدت پیش بینی شده باشد. طولانی شدن مدت درمان در اکثر موارد به دلیل عدم همکاری بیمار در عمل به دستورالعمل های ارتودنتیست است. به صورت معمول درمان ارتودنسی بین ۱۸ تا ۲۴ ماه به طول می انجامد. البته که این مدت بسته به نوع براکت و روش درمانی متفاوت است.
یکی دیگر از معایب ارتودنسی این است که برای بزرگسالان، طول درمان طولانی تر خواهد چون بافت استخوان و ریشه دندان ها مستحکم تر بوده و سخت تر حرکت می کنند.پیشگیری از بروز عوارض ارتودنسی دندان و افزایش طول عمر آن
درست است که ارتودنسی به سان دیگر روش های درمانی با معایب و عوارضی همراه است اما بخش عمده ی آن ها قابل کنترل و کاهش هستند. اینکه اقداماتی انجام دهیم تا احتمال بروز عوارض و مشکلات بعد از ارتودنسی را به حداقل برسانیم کمک می کند که ماندگاری و طول عمر درمان ارتودنسی بیشتر شود. ممکن است این تصور را داشته باشید که درمان ارتودنسی مادام العمر است اما متاسفانه اگر مراقبت های لازم مانند استفاده از ریتینر و رعایت اصول بهداشتی انجام نشود ممکن است دندان ها به موقعیت قبلی حرکت کنند. راه های پیشگیری از عوارض ارتودنسی عبارتند از؛
رعایت اصول بهداشت دهان و دندان مخصوص ارتودنسی
اصول بهداشت دهان و دندان بعد از ارتودنسی شامل استفاده از مسواک ها مخصوص ارتودنسی، نخ دندان های مخصوص و دهانشویه حاوی فلوراید است. این اصول را رعایت کنید تا عوارضی چون عفونت لثه، تخریب مینای دندان و بوی بد دهان، پوسیدگی دندان در حین ارتودنسی را تا حد زیادی کاهش دهید.
مسواک زدن و کشیدن نخ دندان به صورت صحیح
در زمان ارتودنسی با وجود براکت و سیم ها لازم است که نحوه صحیح مسواک زدن در زمان ارتودنسی را بدانید تا مواد غذایی به هیچ عنوان باقی نماند.
پیروی از رژیم غذایی مناسب
سعی کنید از رژیم غذایی استفاده کنید که مصرف قند و شیرینی جات را تا حد امکان کاهش دهید. هر چه کمتر باشد، تجمع پلاک های ناشی از مواد قندی روی دندان ها کمتر شده درنتیجه احتمال پوسیدگی دندان ها نیز کاهش می یابد.
مراجعات منظم به دندانپزشک
بسته به روش ارتودنسی و نوع براکت جلساتی تنظیم می شود که طی آن ارتودنتیست به تنظیم براکت و سیم اتصال می پردازد و روند درمان را بررسی می کند.
عوارض ارتودنسی نکردن
همپوشانی و تشدید شلوغی دندان ها از عوارض عدم ارتودنسی دندان
ارتودنسی دندان، درمانی فقط با هدف زیبایی نیست. گاهی اوقات مشکلات دندانی به قدری شدید هستند که ارتودنسی نکردن ریسک به حساب می آید. یکی از این موارد شلوغی بیش از حد دندان هاست. وقتی تعداد دندان ها زیاد باشد و روی هم قرار بگیرند، بهداشت دندان ها به شدت ضعیف می شود و حتی نخ دندان هم نمی تواند موثر واقع شود و تمامی شکاف های بین دندانی را تمیز کرد. بدین ترتیب ضریب احتمال پوسیدگی دندان ها و عفونت لثه افزایش می یابد.
یکی دیگر از موارد زمانی است که قرار گیری دندان ها و فک به گونه ای است که تعدادی از دندان ها مانند دندان های قدامی فشار زیادی را متحمل می شوند. چنین وضعیتی در طولانی مدت باعث می شود که استخوان اطراف دندان تحلیل برود و زمینه برای بیماری های پریودنتال فراهم شود.عوارض ارتودنسی و ارتودنتیست
انتخاب یک متخصص ارتودنسی (ارتودنتیست) مناسب می تواند تا حدی میزان موفقیت درمان ارتودنسی را تضمین کند. تجربه، تبحر و مهارت یک ارتودنتیست در تشخیص انواع ناهنجاری های دندان و فک، تشخیص بهترین نوع درمان متناسب با شرایط دندانی شما اثر گذار خواهد بود. علاوه بر این ها احتمال بروز عوارض ارتودنسی مانند تحلیل طول ریشه دندان کاهش می یابد.
جلوگیری از این عارضه مشروط به تشخیص درست ارتودنتیست به هنگام بررسی ریشه ی دندان ها از روی گرافی هاست. همچنین یک متخصص ارتودنسی با تجربه می تواند میزان فشار وارده از سمت براکت ها و سرعت حرکت دندان ها به گونه ای تنظیم کند که طول درمان ارتودنسی زیاد نشود و بیمار هم درد زیادی را متحمل نشود.
بهترین سن برای ارتودنسی
عموما تصور می کنند که درمان ارتودنسی در سنین جوانی و نوجوانی بهتر است در حالی که سن مناسب برای ارتودنسی در هر کسی با توجه به ساختار و استحکام استخوان فک و همچنین نوع ناهنجاری می تواند تعیین شود. ارتودنسی در سنین بالا هم امکان پذیر است اما ممکن است که مدت درمان طولانی تر باشد. گفته شده است که بهترین سن برای ارتودنسی قبل از دوران بلوغ یعنی در پسر ها سن ۱۱ سالگی و در دختر ها سن ۹ سالگی است. دلیل آن هم این است که استخوان فک و دندان ها در حال رشد هستند و می توان با اصلاح مسیر رشد دندان ها از بروز ناهنجاری ها جلوگیری کرد اما در سنین بزرگسالی که رشد دندان ها تکامل یافته درمان باید از پایه صورت گیرد. ضمن اینکه در سنین بالاتر احتمال اینکه تعداد بیشتری از دندان ها به ترمیم نیاز داشته باشند، بیشتر است که مدت درمان را طولانی تر می کند.
عوارض ارتودنسی در بارداری
آیا ارتودنسی در زمان بارداری ضرر دارد؟ سوالی است که درباره ارتودنسی و بارداری زیاد پرسیده می شود. درواقع مسئله از ارتودنسی که می تواند در بارداری عوارض ایجاد کند، تصویربرداری از دندان ها در رادیولوژی است که اشعه ها می تواند مضر باشد. بنابراین اگر بانویی تا قبل از شروع حاملگی، درمان ارتودنسی را آغاز کرده باشد، ادامه ی آن مشکلی ندارد. اما نکته حائز اهمیت این است که بهداشت دندان ها به خوبی انجام شود تا دندان ها دچار عفونت و پوسیدگی نشود. چون در دوران بارداری مجاز به مصرف هر دارویی نخواهید بود.
عوارض ارتودنسی متحرک دندان
درمان ارتودنسی متحرک به خودی خود عوارض و خطر ندارد اما در صورت عدم مراقبت های صحیح، عوارضی در پی دارد. از جمله عوارض ارتودنسی دندان عبات است از؛
- کوتاه شدن طول ریشه دندان
- پوسیدگی دندان
- عفونت لثه
- بازگشت درمان
- واکنش های آلرژیک
و احساس درد و ناراحتی که کاملا طبیعی است. احساس ناراحتی تا چند روز پس شروع درمان به دلیل اینکه عادت به وجود بریس ها ندارید، نرمال است. اما احساس درد که ناشی از فشار براکت ها به دندان هاست با مصرف مسکن تحت نظر دندانپزشک قابل کنترل است.
سوالات متداول عوارض ارتودنسی دندان
۱. عوارض ارتودنسی مجدد چیست؟
در صورتیکه درمان ارتودنسی برای اولین بار موفقیت آمیز نباشد ممکن است که پیشنهاد ارتودنسی مجدد داده شود که در این صورت ارتودنتیست ابتدا باید ریشه های دندان را بررسی کند و اگر ارتفاع مناسبی نداشته باشند، درمان ارتودنسی شاید انتخاب مناسبی نباشد وگرنه با تحلیل ریشه دندان طی درمان ارتودنسی، طول دندان ها به شدت کوتاه می شود.
۲. کشیدن دندان در ارتودنسی چه معایبی دارد؟
در ارتودنسی گاه کشیدن دندان لازم است و معایب کشیدن دندان در ارتودنسی زمانی است که ارتودنتیست به اشتباه دندانی را بکشد که در این صورت علاوه بر اینکه دندانی به اشتباه از دست رفته بلکه ممکن است که روند درمان ارتودنسی را نیز با مشکل مواجه کند. ضمن اینکه اگر دندانی کشیده شد باید مراقبت های لازم را انجام دهید تا مشکلات عفونتی ایجاد نشود.
۳. برای جلوگیری از زرد شدن دندان در ارتودنسی چه باید کرد؟
سبب زرد شدن دندان ها در ارتودنسی تجمع پلاک ها در سطح دندان است. بنابراین با رعایت بهداشت، استفاده از مسواک های مخصوص و نخ دندان، پرهیز از خوردن خوراکی های رنگی و اجتناب از مصرف دخانیات می توانید از زرد شدن دندان جلوگیری کنید. راه حل دیگر، استفاده از براکت های اینویزیلاین است که می توان به هنگام خوردن و مسواک زدن از دهان خارج کرد.
۴. علت تغییر رنگ کش های ارتودنسی چیست؟
در ارتودنسی از انواع کش با رنگ های مختلف استفاده می شود. علت تغییر رنگ کش های ارتودنسی قرار گرفتن در معرض انواع خوراکی های رنگی است. بنابراین بهتر است از خوراکی های رنگی را کمتر استفاده کنید و یا کش ارتودنسی را از رنگ های تیره تر انتخاب کنید.