لمینت سرامیکی
توضیحات:
-
به نام خدا
ونیر لایه‌ای از ماده همرنگ دندان است که برای ترمیم موضعی یا ترمیم کلی دندان بر روی آن قرار داده می‌شود. ونیرها می‌توانند از کامپوزیت و در داخل مطب ساخته شده و یا ممکن است از انواع لمینت سرامیکی باشد که در داخل لابراتوار ساخته می شوند.
از زمان معرفی ونیرهای سرامیکی تاکنون، آنها هم از لحاظ تکنیک و هم مواد، دستخوش تکامل زیادی شده‌اند. در طول سه دهه گذشته با پیشرفتهای متعدد به ویژه در تکنولوژی ساخت سرامیک ها و سیستمهای باندینگ ، کاربرد آنها به طور گسترد‌ه‌ای افزایش یافته است.
آماده‌سازی محافظه کارانه با تراش حداقل و بعضا بدون تراش دندان همراه با نمای زیبا، دوام و زیست سازگاری لمینت سرامیکی باعث شده تا آ نها در سالهای اخیر به عنوان ترمیم اصلی در دندانپزشکی زیبایی مقبولیت بالایی داشته و به عنوان گزینه انتخابی در درمان دندانهای قدامی مطرح باشند.
از مشکلات احتمالی لمینت سرامیکی می‌توان به موارد ذیل اشاره داشت:
-شکستگی
-تغییر رنگ لبه‌ای
-جداشدن
-حساسیت پس از درمان
-سایش دندان مقابلرایجترین دلیل شکست درمان لمینت دندان شکستن آنها می‌باشد. میزان شکستگی لمینت های سرامیکی در هنگامی که اکلوژن نامناسب وجود داشته و یا عادات غلط دهانی همانند دندان قروچه و …. وجود دارد همچنین زمانی که سطوح عاجی باند شده وسیع است (منظور در زمان تراش زیاد دندان که از حد مینا گذشته و به عاج دندان رسیده باشد )، افزایش می‌یابد.
شکستگی‌ها را به سه گروه تقسیم کرده است:
Static –
Cohesive –
Adhesive –
هنگامی که بخشی از ونیر بشکند ولی ونیر در ناحیه باقی بماند، شکستگی از نوع Static است این شکستها در اثر وارد شدن نیروی بیش از اندازه یا انقباض ناشی از پلیمریزاسیون در زمان چسباندن ایجاد می‌شود.
شکستگی Cohesive درون بدنه سرامیک و در اثر نیروهای کششی ناشی از اعمال فانکشنال و پارافانکشنال ایجاد می‌شود. شکست Cohesive منجر به از دست رفتن قطع‌های از سرامیک شده و نیاز به تعویض و یا تعمیر را مطرح می‌نماید. برداشتن مینا به ویژه در نواحی لثه ای و لبه دندان منجر به توزیع نامناسب استرسهای کششی و در نهایت افزایش شکستهای نوع دوم می شود. در مطالعات مشخص شده است بیمارانی که دارای عادت براکسیسم (دندان قروچه ) هستند میزان شکست لمینت های سرامیکی آ نها 8 برابر بیشتر از بیمارانی است که براکسیسم ندارند. نیروهای اکلوزالی باعث افزایش ریزنشت و شکل گیری درز در لبه های سرویکالی (لثه ای ) شده، که ممکن است گیر را به خطر انداخته و منجر به شکل گیری ترک و شکستگی شود. بنابراین در بیمارانی که دارای عادات پارافانکشن هستند پیشنهاد می‌شود از Night Guard برای محافظت از ونیرهای سرامیکی و بهبود نتایج درمان استفاده نمایند.
شکست Adhesive در اثر شکست اتصال بین سرامیک ، سمان رزینی و نسج دندانی رخ می‌دهد که این امر ناشی از باند ضعیف یا نیروهای اکلوزالی شدید می‌باشد. اگر سمان ( چسب ) روی دندان باقی مانده باشد، احتمالا شکست در اثر عدم تکمیل آماده سازی ونیر قبل از چسباندن است در حالی که اگر سمان داخل ونیر باقی مانده باشد مواد باندینگ مورد استفاده یا تکنیک باند مشکل دارد. مشاهده شده است که 86 درصد از شکستگی ها در محل اتصال بین رزین و عاج ایجاد می‌شود.
ونیرهایی که به عاج باند شده اند احتمال شکست و جداشدگی بالاتری نسبت به ونیرهایی که به مینا باند شده اند، دارند. یکی از مهمترین فاکتورها در موفقیت لمینت سرامیکی حفظ مینا و حضور آن به عنوان بسته می‌باشد. در مطالعات گوناگونی مشاهده شده است که اگر مارژین‌های تراش محدود به مینا باشد، میزان شکست لمینت ها به طور مشخصی کاهش می‌یابد. از آنجایی که بافت عاج در مقایسه با مینا کمتر هموژن بوده و رطوبت بیشتری داشته و همچنین در برخی نواحی می‌تواند اسکلروزه باشد، باند به مینا درمقایسه با عاج پایدارتر است.
بر این اساس موارد عدم کاربرد لمینت سرامیکی باید به دقت شناخته شود تا میزان شکست های آن به حداقل کاهش یابد. در بیمارانی که دارای اکلوژن نامناسب هستند و بیمارانی که براکسسیم شدید دارند، یا در دندانهایی که بسیار موقعیت نامناسبی داشته به گونه ای که بخش وسیعی از نسج دندان و مینا حین تراش برداشته می‌شود و یا هنگامی که ترمیم های وسیع موجود است، بهتر است از قراردهی لمینت سرامیکی خودداری نمود.
پیشنهاداتی جهت موفقیت بیشتر ونیرهای سرامیکی که دندانپزشک باید به آن دقت کند :
-انتخاب و طرح درمان صحیح
-حداقل تراش با حداکثر میزان نگهداری مینا
-انتخاب صحیح نوع سرامیک
-کاربرد تکنیک و مواد مناسب برای سمان کردن
-پرداخت و پالیش صحیح و نگهداری مناسب از ونیرها
نتیجه‌گیری
لمینت سرامیکی در صورت انتخاب صحیح بیمار و طرح درمان دقیق، تراش محافظه کارانه همراه با حفظ حداکثری مینا و توجه کافی به روابط اکلوزالی می‌تواند به عنوان ترمیمی زیبا، طبیعی و محافظه کارانه با طول عمر زیاد خدمت کلینیکی با کیفیت بالا را به بیماران ارایه نماید.