پریودنتیت چیست و چرا اتفاق می افتد؟
توضیحات:
-
به نام خدا
پریودنتیت یا پریودنتایتیس به بیماری عفونی لثه اطلاق می شود. واژه ای است که گستره بزرگی از بیماری های لثه عفونی را شامل می شود، اما ذاتا پریودنتیت یا پریودنتایتیس ادامه جینجیوایتیس یا التهاب عمومی لثه است که خیلی از افراد التهاب دارند ولی اطلاعی از آن ندارند.
معمولا لثه در ابتدا التهابی می شود سپس میکروب های مسوول این بیماری مخصوص وارد لثه می شوند و اکثرا هم همان میکروب هایی هستند که بدون اکسیژن فعال و مخرب اند، به عمق لثه می روند.
بیماری پریودنتیت یا پریودنتایتیس عموما ژنتیکی است، یعنی اگر در خانواده افراد جستجو کنیم یک نفر از افراد خانواده مانند پدر، مادر یا یکی از نزدیکان این ژن این بیماری را دارد که به ارث می رسد.
به طور ساده این بیماری 4 مرحله دارد:
1- التهاب لثه تولید می شود، فقط میکروب مسوول وارد لثه می شود و ایجاد یک نوع جداشدگی لثه می کند که پاکِت گفته می شود. این پاکِت ها سطحی و4-3 میلی متر هستند.
2- این میکروب ها از لثه عبور کرده و به تیغه استخوان (نگه دارنده دندان) می رسند و بر روی تیغه استخوان تاثیر می گذارند. این یک بیماری اپیزودیک است، کل دهان یک شکل آسیب نمی بیند یک جا زیاد و جای دیگر کم است، به نسبت آسیب در جایی که کم است زیاد و جایی که زیاد است کم می شود. حالت تناوبی دارد.
در فاز دوم این بیماری تاثیرات استخوانی بیشتر می شود استخوان ها تحلیل می روند.
طبیعتا به دنبال تحلیل استخوان، شکاف یا پاکِت لثه بازتر و التهاب بیشتر می شود چون بدن باید مقاومت بیشتری داشته باشد. در این مرحله کم کم دندان های لق می بینیم چون استخوان ها در حال تخریب هستند، ولی در این مرحله افراد درمان پذیر هستند حتی لقی ها می توانند در سطح کم برگردند و اگر تحت درمان قرار بگیرند لقی آنها از بین برود.
3- اینجا مرحله ای است که استخوان در مواضع زیاد و به مقدار زیادی از بین رفته است. بنابراین در این مرحله لقی ها بیشتر است و بعضی از دندان ها درمان ندارند.
مثلا جاهایی که بیماری شدت داشته است ممکن است لقی دندان ها بیشتر شود و در درمان مجبور شویم آنها را بکشیم. به این مرحله Hoppeless گفته می شود. لثه تغییر شکل می دهد، حجم آن بیشتر، رنگ لثه قرمز و مشخص می شود.
در اواخر مرحله دوم علائم جدی التهابی شروع می شود مثل خونریزی ها که گه گاهی اتفاق می افتد، مثلا با مسواک زدن و گاز زدن به خوراکی سفت خونریزی داشته باشیم. ولی در مرحله سوم خونریزی عادی است، یعنی وقتی شخص صبح از خواب بیدار می شود در دهانش لخته خون است.
4- در این مرحله هیچ درمانی برای دندان ها وجود ندارد و فقط یک درمان وجود دارد و آن کشیدن دندان ها، حذف بیماری و برگرداندن لثه به جای اولش است و بعد از آن شخص باید به فکر جایگزین کردن دندان های از دست رفته به هر روشی باشد.
آیا درد هم دارد؟
بله، از مرحله سوم درد بیشتر می شود که در مرحله چهارم این درد برای شخص غیرقابل تحمل است، هر چند گاهی اوقات در مرحله سوم هم درد شدید می شود. در مرحله دوم درد به صورت مداوم نیست و گه گاه است.
وقتی در مرحله چهارم بیمار دندان ها را از دست می دهد چنانچه تصمیم داشته باشد ایمپلنت انجام دهد آیا این لثه می تواند ایمپلنت را نگه دارد یا ممکن است دوباره بیمار شود؟
عموما اگر هرچه زودتر این بیماری کشف شود ساختمان های نرم لثه ای و استخوانی بیشتر حفظ می شوند ولی هرچه دیرتر اقدام کنند هم استخون و هم لثه کمتری برایشان باقی خواهد ماند و به دنبال این دیر اقدام کردن برای جایگزینی هم مراحل سخت تری را دارند تا جایی که حتی ممکن است بعضی ها نتوانند پروتز متحرک بگذارند.
این افراد گیر کامل برای متحرک ندارند چون پروتزهای متحرک باید با یک وکیومی بچسبند، یعنی حجم استخوان باید در حدی باشد که اینها را بگیرد و نگه دارد. اگر این استخوان وجود نداشته باشد و فلت و صاف باشد چیزی نمی تواند بر روی آن بایستد.
برای این دسته از افراد تنها راه این است که بازسازی و پیوند استخوان های حجیم را انجام دهند که دوباره استخوان و لثه بسازند که پروسه خیلی طولانی است.
شاید حدود 2-5/1 سال فقط ساخت آن طول بکشد که هزینه های سنگینی را هم در بر دارد و هیچ بیمه ای هم این هزینه ها را قبول نمی کند.
امکان اینکه در همان مرحله با رعایت اصول بهداشت آن را نگه داریم وجود دارد یا این تخریب رشد پیدا می کند؟
خیر، معمولا دندان ها پوسیدگی پیدا می کنند و پوسیدگی میکروب مسوول دارد که باعث می شود پوسیدگی رخ دهد و این میکروب فعالیت خود را در طول زمان ادامه می دهد که هرچه به عمق بیشتر می رود بهتر این کار را می تواند انجام دهد. پس عملا پوسیدگی متوقف نمی شود، مگر اینکه پوسیدگی در سطح مینا باشد.
مثال:
حتما متوجه شده اید ممکن است در دوره ای خوب مسواک نزده باشید و توجه به رعایت بهداشت نداشته اید در شیارهای سطحی دندان خال های تیره ای ایجاد می شود ولی اگر زود متوجه این قضیه بشوید و مرتب آن را پاک کنید در سطح مینا باقی می ماند و پیشرفت نمی کند ولی اگر به عاج رفته باشد سخت است چون به عمق عاج نمی توان رسید چه برسد به دیواره کناری که اصلا دیده نمی شود که اصلا متوقف نمی شود.