پر کردن دندان در چه مواقعی انجام می‌شود؟
توضیحات:
-
به نام خدا
پر کردن و یا ترمیم دندان برای پر کردن جای باقی‌مانده از پوسیدگی دندان استفاده می‌شود. مراحل پر کردن دندان در حالی انجام می‌شود که بیمار به هوش بوده ولی تحت بی‌حسی موضعی قرار داشته و در ناحیه‌ی دندان‌های خود احساس درد نمی‌کند. در ادامه درمورد مواد و نحوه پر کردن دندان بیشتر توضیح داده شده است.
دندان‌پزشک شما از یک دریل کوچک برای برداشتن قسمتی از دندان که پوسیده یا ضعیف شده است استفاده می‌کند. در صورت نیاز، از برخی مواد “پوشاننده” به‌منظور مراقبت از اعصاب دندان استفاده می‌شود.
انواع مواد پرکننده‌ی دندان
آمالگام (پرکردگی نقره‌ای رنگ)
آمالگام همچنان رایج‌ترین ماده‌ی مورداستفاده برای پر کردن دندان می‌باشد. به این نوع از پرکردگی، پرکردگی “نقره‌ای” گفته می‌شود که بیشتر به خاطر رنگ نقره‌ای آن در دهان می‌باشد. آمالگام درواقع از ترکیب موادی چون جیوه، نقره، قلع و مس ساخته می‌شود. در رسانه‌ها، انجمن‌های پزشکی و اینترنت، در مورد خطرات وجود جیوه در درون آمالگام بحث‌های زیادی وجود دارند و البته دلایل محکمی برای دوری از این ماده به چشم می‌خورند – به‌خصوص اگر فرد به فلز حساس بوده و یا قبلاً به مسمومیت جیوه مبتلا شده است.
مزایای آمالگام
- کمترین هزینه
- به‌کارگیری سریع و آسان
- مقاومت بالا
- در دسترس
بهترین موارد استفاده
پوسیدگی کوچک تا متوسط در دندان‌های عقب دهان که به دلیل محدودیت‌های مالی، گزینه‌ی دیگری وجود نداشته و یا در دسترس نبودن مواد پرکننده‌ی دیگر.
مشکلات احتمالی استفاده از آمالگام
- قرار گرفتن فرد در معرض فلز جیوه به هنگام کار گذاشتن و یا برداشتن آمالگام
- قرار گرفتن احتمالی در معرض فلز جیوه در افرادی که به هنگام جویدن غذا فشار زیادی به دندان‌های خود وارد کرده و یا دندان‌قروچه می‌کنند.
- افزایش خطر شکستگی دندان در اثر تغییرات دمایی به علت تفاوت بیشتر ضریب انبساطی دندان و آمالگام نسبت به دیگر مواد پرکننده‌ی دندان.
- محسوس بودن کامل پرکردگی به دلیل رنگ متفاوت آن (ازنظر زیبایی خوشایند نیست)
استفاده از آمالگام در موارد زیر ممکن است مناسب نباشد
افرادی که به نقره، قلع و یا مس حساسیت دارند (می‌توان آزمایش مربوطه را انجام داد). افرادی که قبلاً سابقه‌ی هرگونه مسمومیت با فلزات مختلف را داشته‌اند. بیماران بسیار حساس یا ضعیف ازنظر سلامتی. استفاده برای پر کردن دندان‌های جلو. پوسیدگی‌های بزرگ که با ساختن تاج برای آن‌ها می‌توان نتایج بهتری گرفت.
کامپوزیت (پرکردگی همرنگ دندان)
کامپوزیت نوعی رزین ساختگی استفاده‌شده برای پر کردن دندان است که همرنگ دندان می‌باشد. این مواد را می‌توان به‌صورت لایه‌لایه در درون دندان کار گذاشت و یا در آزمایشگاه یا مطب، به وسیله‌ی دستگاه‌های تراش آن‌ها را قالب‌ریزی کرد. بسته به محل استفاده از کامپوزیت، این ماده در رنگ‌ها و شفافیت‌های مختلف و با میزان استقامت‌های متفاوت موجود است. کامپوزیت دیگر گزینه‌ای مخصوص دندان‌های جلو نبوده و انواع جدید آن مقاومت کافی و حتی بهتر از آمالگام برای استفاده در دندان‌های عقبی را دارند.
مزایای کامپوزیت
- همرنگ دندان است
- مستحکم و مقاوم است
- دندان‌های پرشده با کامپوزیت نسبت به آمالگام خطر کمتری برای پوسیدگی‌های حاشیه‌ای دارند
- هزینه‌ی کمتری نسبت به پرکردگی‌های طلا و چینی دارد.
بهترین موارد استفاده
پرکردگی‌های کوچک تا متوسط در همه‌ی دندان‌ها اعم از دندان‌های جلو و عقب
اشکالات احتمالی پرکردگی کامپوزیت
- ممکن است در برخی از افراد حساس به رزین، پلاستیک و یا برخی مواد پرکننده‌ی خاص، واکنش‌های ناخواسته ایجاد کند
- برخی از برندهای کامپوزیت ممکن است شامل BPA باشند (با دندان‌پزشک خود مشورت کنید)
- استفاده از کامپوزیت به مهارت زیادی احتیاج داشته و در قسمت‌هایی از دهان که نمی‌توان به هنگام پر کردن دندان آنجا را خشک نگه داشت، توصیه نمی‌شود.
استفاده از کامپوزیت در موارد زیر ممکن است مناسب نباشد
افراد حساس به پلاستیک، رزین و برخی از انواع مواد پرکننده‌ی خاص (می‌توان آزمایش مربوطه را انجام داد). پوسیدگی‌های بزرگ که ساختن تاج دندان برای آن‌ها می‌تواند نتایج بهتری را به همراه داشته باشد.
پر کردن دندان با طلا
برخلاف آمالگام و کامپوزیت، طلا را نمی‌توان به هنگام پر کردن دندان درون آن قرارداد. پرکردگی طلا باید به‌صورت جداگانه در آزمایشگاه ساخته‌شده و باید تا قبل از ساخته‌شدن آن، دندان بیمار پانسمان شود. بسته به آزمایشگاه، این کار ممکن است تا دو هفته زمان ببرد.
مزایای پر کردن دندان با طلا
- فوق‌العاده مقاوم و کارآمد
- نرم بودن در مقابل دندان روبرو
- مقاومت بالا حتی در پرکردگی‌های کوچک و نازک که این امر می‌تواند به حفظ مقدار بیشتری از بافت سالم دندان به هنگام پر کردن آن کمک کند.
- روند پر کردن دندان با طلا به حساسیت کامپوزیت و چینی نیست.
بهترین موارد استفاده
پوسیدگی‌های کوچک تا متوسط در دندان‌های عقبی که ازنظر زیبایی تأثیر زیادی ندارند. بیمارانی که عادت دندان‌قروچه داشته و یا غذای خود را سفت می‌جوند.
اشکالات احتمالی پر کردن دندان با طلا
- رسانای قوی سرما و گرما بوده و تا چند هفته پس از پر کردن دندان ممکن است حساسیت زیادی داشته باشد.
- هزینه‌ی بسیار بیشتر نسبت به آمالگام و کامپوزیت
- در برخی از بیماران حساس به فلزات خاص ممکن است واکنش‌های ناخواسته ایجاد کند (می‌توان آزمایش مربوطه را انجام داد)
- با رنگ دندان سالم تفاوت زیادی خواهد داشت.
- طلا ممکن است در طول چند سال ساییده شود به‌خصوص اگر دندان مقابل دارای تاج سرامیکی یا چینی بوده و یا فرد عادت به دندان‌قروچه و جویدن سفت غذا داشته باشد.
- پرکردگی طلا همانند جواهرات از قالب‌ریزی فلز مذاب تولیدشده که ممکن است در اطراف آن شکاف‌های ریزی بین طلا و دندان وجود داشته باشند. این شکاف‌ها محل مناسبی برای ایجاد عفونت می‌باشند.
استفاده از طلا ممکن است برای موارد زیر مناسب نباشد
افراد حساس به برخی فلزات خاص (می‌توان آزمایش مربوطه را انجام داد). پر کردن دندان‌های جلو. افرادی با حساسیت بیش‌ازحد به سرما و گرما.
پرکردگی سرامیکی دندان
پرکردگی‌های سرامیکی، طبیعی‌ترین ظاهر را در بین انواع مواد پرکننده‌ی دندان دارند. این مواد بسیار زیبا بوده و بعضاً بهترین گزینه برای پر کردن دندان می‌باشند. سرامیک رسانای خوبی برای سرما و گرما نبوده و درنتیجه در اوایل استفاده از آن، خوردن غذاهای سرد و گرم ناراحتی زیادی ایجاد نخواهد کرد. البته سرامیک ویژگی‌های خاصی دارد که ممکن است بهترین گزینه‌ی برای پر کردن دندان در هر مورد نباشد. سرامیک نسبت به فشار بسیار مقاوم است ولی تنها با ضخامت‌های خاص. در صورت نازک بودن بیش‌ازحد سرامیک، شکستن آن بسیار آسان است. به‌علاوه فشار واردشده به دندان‌ها در افرادی که عادت به دندان‌قروچه و یا جویدن سفت غذا دارند، می‌تواند باعث شکستن سرامیک و یا باز شدن آن از روی دندان و درنتیجه قرار گرفتن بافت سالم دندان در معرض پوسیدگی بیشتر شود.
مزایای سرامیک
- نتایج آن ظاهری بسیار طبیعی داشته و ازنظر زیبایی بهترین گزینه می‌باشد.
- رسانای خوبی برای گرما و سرما نبوده و حساسیت نسبت به دما را کاهش می‌دهد.
- در افراد حساس به فلزات واکنشی ایجاد نخواهد کرد.
بهترین موارد استفاده
هر دندانی که نتایج پرکردگی آن ازنظر زیبایی اهمیت زیادی داشته باشند.
اشکالات احتمالی پر کردن دندان با سرامیک
- شکستگی آسان‌تر نسبت به مواد دیگر
- نسبت به مواد دیگر، بافت بیشتری از دندان باید برداشته شود.
- دندان پس از پرکردگی نسبت به مواد دیگر حساسیت بیشتری دارد.
- قیمت پر کردن دندان با سرامیک نسبت به کامپوزیت و آمالگام بسیار بیشتر بوده و ممکن است قیمتی نزدیک به پرکردگی طلا داشته باشد.
استفاده از سرامیک ممکن است در موارد زیر مناسب نباشد
پر کردن دندان آسیا در افرادی که عادت به دندان‌قروچه و یا جویدن سفت غذا دارند. افراد حساس به برخی از تکنیک‌ها و مواد پرکننده‌ی دندان (می‌توان آزمایش مربوطه را انجام داد). پوسیدگی‌های بزرگ که‌ترمیم آن‌ها با ساختن تاج جدید برای دندان نتیجه‌ی بهتری را به همراه خواهد داشت.
راه‌حل‌های موقتی
مواد پرکننده‌ی موقتی معمولاً برای پانسمان دندان پس از عصب‌کشی و یا برای حفاظت از دندان تا زمان آماده شدن پرکردگی طلا یا سرامیک استفاده می‌شوند. این مواد برای موارد اورژانسی نیز مورداستفاده قرار می‌گیرند. به‌علاوه، افرادی که ازنظر سلامتی ضعیف‌اند، ممکن است تحمل پر کردن دائمی دندان را نداشته باشند. پر کردن موقتی دندان می‌تواند گزینه‌ی مناسبی برای این افراد باشد تا زمانی که بهبودیافته و بتوانند تحت عمل پر کردن دائمی دندان قرار بگیرند.
روکش دندان (اینله و آنله) چیست؟
روکش دندان که راه‌حلی حد واسط بین پر کردن و پروتز (ساختن تاج) دندان می‌باشد، زمانی انجام می‌شود که پروتز دندان بدون تراشیدن بیشتر بافت‌های سالم آن امکان‌پذیر نبوده و یک پرکردگی ساده نیز کافی نیست. روکش معمولاً نسبت به پرکردگی دوام بیشتری دارد. روکش دندان معمولاً از جنس طلا یا سرامیک ساخته‌شده که برای همرنگ بودن آن با دندان، سرامیک استفاده‌ی بیشتری دارد.
به‌منظور اطمینان از اندازه بودن روکش برای دندان شما، از دندان‌ها قالب گرفته می‌شود. به این دلیل، شما باید دو بار به دندان‌پزشک مراجعه کنید که در این زمان و در حین ساخته‌شدن روکش، دندان شما با مواد موقتی پرشده و پانسمان می‌گردد. در مراجعه‌ی دوم، معمولاً پس از تزریق یک داروی بی‌حسی موضعی، روکش بر روی دندان شما نصب می‌شود.
آیا پر کردن دندان درد دارد؟
به‌منظور عدم احساس درد در ناحیه‌ی مورد عمل در دهان، از یک داروی بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. البته بااینکه دردی احساس نمی‌شود، ممکن است به هنگام استفاده‌ی دندان‌پزشک از ابزارها، فشاری را بر روی دهان خود احساس کنید.
داروی بی‌حسی استفاده‌شده برای پر کردن دندان، به درون لثه‌ها تزریق می‌شود. این کار معمولاً دردناک نیست ولی برای افراد نگران، دندان‌پزشک می‌تواند از یک ژل بی‌حس‌کننده بر روی لثه‌ها قبل از انجام تزریق استفاده کند.