عصب کشی و درمان ریشه دندان
توضیحات:
-
به نام خدا
عصب کشی دندان یا درمان ریشه، زمانی انجام می شود که پوسیدگی دندان خیلی شدید باشد به شکلی که عصب ها در حال از دست رفتن باشند. اگر دچار دندان درد شده اید به احتمال زیاد پوسیدگی دندان شما به عصب رسیده و لازم است که عصب کشی کنید. شاید تصور کنید که عصب کشی درد زیادی دارد اما در واقع این کار نه تنها درد ندارد بلکه باعث می شود از دندان درد راحت شوید.
اگر به دنبال مطلبی در مورد عصب کشی بودید و این مقاله را باز کردید حتما سوالات زیادی ذهن شما را درگیر کرده است. بعنوان مثال من الان دندان درد دارم آیا باید عصب کشی کنم؟ در عصب کشی چه کاری روی دندان من انجام می شود؟ اصلا عصب کِشی درست است یا عصب کُشی؟ آیا عصب کشی همان ترمیم است یا خیر؟ اگر این مقاله را تا آخر بخوانید به جواب همه این سوالات خواهید رسید.
عصب کِشی درست است یا عصب کُشی؟
قبل از اینکه هر توضیحی بدهم بیایید تکلیفمان را با این اصطلاحات معلوم کنیم. بعضی ها می گویند عصب کِشی درست است و بعضی معتقدند عصب کُشی اصطلاح درست تری است. بگذارید همین ابتدا ببینیم واژه درست کدام است و برای همیشه این قائله را تمامش کنیم.
برای اینکه به جواب درستی برسیم ابتدا باید در مورد اینکه چرا یک دندان به عصب کشی احتیاج دارد کمی توضیح بدهم.
حتما می دانید که دندان دارای دو قسمت تاج و ریشه است. تاج از دو قسمت تشکیل شده. قسمت بیرونی آن مینا و قسمت درونی آن عاج نامیده می شود. دقیقا زیر عاج یک محفظه وجود دارد که اطاق پالپ نام دارد. اطاق پالپ اندرونی دندان به حساب می آید و در آن عصب و عروق خونی از ریشه وارد آن می شود و قسمتهای مختلف دندان از آن تغذیه می کنند.
وقتی یک دندان شروع به پوسیده شدن می کند ابتدا مینای دندان خراب می شود. اگر در این مرحله به داد دندان نرسید پوسیدگی به عاج می رسد. عاج بیچاره هم که عضو ضعیفی است، به محض دیدن عوامل میکروبی تسلیم می شود. برای همین پوسیدگی پیشرفت می کند تا به اطاق پالپ برسد.تا وقتی اطاق پالپ آسیب نبیند و میکروب وارد آنجا نشود به درمان عصب احتیاجی نیست. اما وقتی نیروهای میکروبی به اطاق پالپ برسند دیگر کار از کار گذشته و آنجاست که اعصاب و عروق درگیر می شوند و ریشه را هم دچار عفونت می کنند.
البته سیستم دفاعی بدن هم بیکار نمی نشیند و به مقابله با میکروب ها می رود و اینجاست که در داخل اطاق پالپ جنگ سختی در میگیرد. از یک طرف سلول های التهابی از طریق عروق وارد اطاق پالپ می شوند و از طرف دیگر نیروهای دفاعی خود را به آنجا می رسانند و حجم خون در آنجا زیاد می شود و این دقیقا همان زمانی است که ما از دندان درد به خود می پیچیم.
اما خب سیستم دفاعی بدن به تنهایی نمی تواند از پس این سلول های میکروبی در حال تکثیر بر بیاید به همین دلیل به نیروهای پشتیبانی احتیاج دارد. یعنی کار درمان باید آغاز شود و گرنه مقاومت شکست میخورد و عصب از بین می رود و دندان می میرد. اگر بعد از مرگ دندان باز به سراغ درمان نروید میکروبها تا انتهای ریشه پیشروی می کنند و اصطلاحا دندان آبسه می کند.
درمان ریشه یا عصب کشی نقش نیروهای پشتیبان را ایفا می کند. زمانی که میکروب به اطاق پالپ رسیده و در حال درگیر کردن ریشه است باید ریشه را از آلودگی پاک کنیم و مسیر دشمن میکروبی را از رسیدن به انتهای ریشه ببندیم. در واقع ما نه عصب را می کِشیم نه آن را میکُشیم. بلکه تنها میکروبها را از اطاق پالپ و اطراف آن تمیز می کنیم. پس هم عصب کِشی غلط است هم عصب کُشی!
هرچند عبارت “عصب کِشی” با کمی اغماض میتواند مفهوم بهتر و درست تری را برساند.چرا دندان عفونت می کند؟
علل مختلفی می توانند باعث آسیب دیدگی، پوسیدگی و یا ایجاد عفونت‌های شدید در دندان شوند. مثلا اگر شما هم جزو افرادی باشید که به رعایت بهداشت دهان و دندان چندان اعتقادی نداشته باشید یا نسبت به آن کم توجه باشید، مدام خوراکی‌های مضر مثل نوشابه و انواع قند‌ها و شیرینیجات را مصرف می کنید یا به سیگار و قلیان کشیدن عادت دارید، متاسفانه باید بگویم که به مرور زمان بافت های دندان هایتان دچار آسیب می شوند و دچار پوسیدگی دندان می شوید.
البته ناگفته نماند که بعضی مواقع ممکن است یک حادثه مثل زمین خوردن یا تصادف باعث ایجاد شکستگی و ترک در دندان‌ها شود که همین مساله می تواند دندان را دچار عفونت و درد کند.
از کجا بفهمم دندانم عفونت کرده؟
- اگر دندانتان تغییر رنگ داده
- دندان لق شده
- لثه ورم کرده
- به طور مداوم دندان درد دارید
- یا فقط موقع جویدن غذا یا خوردن مایعات سرد و گرم درد دندان به سراغتان می آید
به احتمال زیاد دچار عفونت شدید. البته گاهی بعضی از افراد به محض درد دندان به سراغ آنتی بیوتیک می روند. درد دندان صرفا دلیل بر وجود عفونت نیست. این مساله باید با رادیوگرافی و تشخیص پزشک تایید شود.
عصب کشی چیست؟
وقتی قسمت نرم مرکزی دندان یا همان اطاق پالپ که وظیفه تغذیه و خونرسانی به دندان را به عهده دارد آسیب ببیند و میکروبی شود، دندانپزشک دندان شما را عصب کشی می‌کند تا از بخش‌های پایین تر و عمیق تری مثل لثه محافظت کند. در واقع عصب کشی یعنی خارج کردن پالپ یا ریشه آسیب دیده از دندان و خالی کردن، تمیز کردن و خشک کردن کانال‌های دندان از عفونت.
عصب کشی دندان چطور انجام می شود؟
- ابتدا دندانپزشک برای بررسی و تشخیص محل و میزان دقیق پوسیدگی و عفونت ایجاد شده شما را به بخش رادیوگرافی میفرستد تا از دندان هایتان عکس بگیرید.
- در مرحله بعد با سرنگ مخصوصی مواد بیحسی در لثه تزریق می کند تا در زمان انجام کار دردی را حس نکنید.
- سپس یک سوراخ یا حفره روی سطح دندان ایجاد می کند و با استفاده از ابزار‌های بسیار باریک و بلند، پالپ آسیب دیده را خارج کرده و تمام قسمتهای مربوط به حفره و کانال‌های دندان را تمیز و خشک می‌کند تا هیچ عفونتی در این قسمت باقی نماند.
آیا عصب کشی درد دارد؟
اصلا نگران درد عصب کشی نباشید. زیرا همانطور که گفتم دندانپزشک در حین انجام کار دندان شما را بی حس می کند و شما دردی را احساس نخواهید کرد.
بعد از پایان عصب کشی اگر التهاب شما شدید باشد ممکن است یک یا دو روز درد کمی احساس کنید که با مصرف داروهای مسکن و ضد التهاب بهبود می یابد.
آیا با عصب کشی کار دندان تمام می شود؟
باید بگویم خیر. کار درمان با عصب کشی تمام نمی شود. بعد از برداشتن بافت آسیب دیده و و تمیز کردن اطاق پالپ از نیروهای دشمن حالا دندان باید ترمیم و بازسازی شود. در این مرحله دندانپزشک ابتدا بافت برداشته شده از دندان را پر می کند و سپس حفره ای که برای رساندن نیروهای درمانی ایجاد کرده را می بندد.
راستی بگذارید یک حقیقتی را به شما بگویم. اگر دندانپزشک اطاق پالپ را به دلیل عفونت زیاد به طور کامل خارج کند دندان شما دیگر زنده نیست. اما نگران نباشید! اگر بی توجهی به دندان هایتان را کنار بگذارید و با مسواک و نخ دندان کمی بیشتر رفیق شوید می توانید تا سالیان زیادی از آن دندان استفاده کنید.
عصب کشی و ترمیم دندان چه فایده ای دارد؟
گاهی ممکن است فکر کنید حالا که این دندان خراب شد، بهتر است از همان اول آن را بکشیم و این همه برای آن خرج نکنیم!
اما اشتباه نکنید. کشیدن دندانی که امکان درمان آن وجود دارد یعنی از دست دادن یک سرمایه بزرگ! یادتان نرود با کشیدن دندان نه تنها جای خالی آن چهره و لبخند شما را تحت تاثیر قرار می دهد، که این جای خالی برای دندان های کناری هم مشکل ساز خواهد شد. زیرا این دندان ها کم کم به سمت جای خالی کج می شوند و نظم دیگر دندان ها هم از بین می رود.
اگر هم دندان کشیده شده جزو دندان های عقبی باشد، در غذا خوردن برای شما مشکل ایجاد خواهد کرد و ممکن است به مرور زمان جای آن به دلیل گیر کردن مواد غذایی عفونت کند و دردسرهای زیادی برایتان به وجود آورد.
از همه اینها که بگذریم بدتر از همه این است که خالی ماندن جای آن به مرور زمان لثه و استخوان فک را دچار تحلیل می کند. یعنی حتی اگر بعد از سالها خواستید جای آن، دندانی را بکارید و ایمپلنت کنید به راحتی نمی توانید این کار را انجام دهید.
پس به جای این دردسرها کمی هزینه کنید و یک دندانپزشک خوب پیدا کنید و دندان تان را عصب کشی و ترمیم کنید. اگر کمی حساب و کتابتان خوب باشد متوجه خواهید شد که با این کار از نظر اقتصادی یک هیچ جلوتر می افتید. چراکه هزینه های پروتز و جاگذاری دندان جدید و پر کردن جای خالی دندان کشیده شده به مراتب بیشتر از هزینه های عصب کشی و ترمیم است.
مراقب های بعد از عصب کشی یا درمان ریشه دندان
- بعد از انجام عصب کشی تا دو ساعت چیزی نخورید. بعد از آن تا چند روز سعی کنید از قسمت مخالف دندان عصب کشیده شده غذاها را بجوید.
- سعی کنید تا چند روز غذاهای نرم بخورید و از خوردن غذاهای سفت اجتناب کنید.
- تا چند ساعت بعد از عصب کشی مایعات داغ مثل چای و قهوه نخورید.
- داروهای تجویز شده طبق دستور مصرف کنید.
- اگر دندانپزشک جلسه دیگری را برای ادامه درمان درنظر گرفته حتما در زمان مقرر به پزشک مراجعه کنید زیرا گاهی ترمیم هایی که روی دندان قرار داده شده برای استفاده موقت هستند و باید روکش دائمی برای محافظت از دندان قرار داده شود. پس پیگیری های بعدی را انجام دهید.
- احساس نبض زدن دندان عصب کشی شده یا حساسیت آن به گرما و سرما طبیعی است و به مرور زمان برطرف می شود.
- مسواک زدن را فراموش نکنید اما اگر ترمیم موقت، بین دندان ها قرار گرفته، تا زمان قرار دادن ترمیم دائمی، نخ دندان نکشید.
- اگر بعد از دو روز همچنان درد یا تورم داشتید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.
- در فواصل معین برای چکاب دندان ها به دندانپزشک مراجعه کنید.
نکاتی که در عصب کشی باید در نظر داشته باشید
گاهی اوقات آسیب دیدگی دندان آنقدر شدید است که مینای دندان تحمل پروسه عصب کشی را ندارد. در این شرایط ممکن است دندانپزشک تصمیم بگیرد که دندان شما را بکشد.
یادتان هست گفتم برای این کار دندانپزشک خوب و باتجربه ای را پیدا کنید؟ چون اگر پزشک در این کار تخصص کافی نداشته باشد و در زمان عصب کشی از ابزار آلوده استفاده کند یا عفونت ها را به خوبی پاکسازی نکند، مواد آلوده وارد ریشه های دندان خواهد شد و احتمال دارد که هم خود دندان از بین برود و هم لثه و دیگر دندان ها آسیب ببینند.
دندان عصب کشی شده ناچاراً ضعیف می شود و بیشتر مستعد شکستگی می باشد. به همین دلیل بهتر است که از روکش یا تاج دندان بعد از عصب کشی استفاده کنید تا از شکستگی دندان جلوگیری شود.
حرف آخر
عصب کشی به معنای پاکسازی کانال‌های ریشه از عفونت است و بعد از اینکه تمام میکروب ها و بافت های آسیب دیده برداشته شد، دندان ترمیم می شود. اگر پوسیدگی دندان خیلی وسیع بوده و قسمت زیادی از بافت های دندان برداشته شده، دندان ضعیف و مستعد شکستگی است. در اینجا حتما باید با نصب روکش، از دندان در برابر آسیب محافظت کرد.