جراحی آپیکو دندان در چه مواردی انجام میشود ؟
توضیحات:
-
به نام خدا
جراحی آپیکو ، جراحی پری‌آپیکال (جراحی انتهای ریشهٔ دندان) یا جراحی آپیکواکتومی(که به طور مختصر آپیکو نامیده می شود) ازجمله درمان‌هایی است که در موارد زیادی می‌تواند یک‌دندان را از کشیده شدن نجات دهد. اگرچه امروزه باوجود درمان‌های ایمپلنت برای جایگزینی دندانهای ازدست‌رفته، دندان‌پزشکان کمتری مبادرت به ارائهٔ این درمان‌ها می‌کنند. چراکه این جراحی ازنظر تکنیک از جراحی ایمپلنت ساده‌تر نیست و پیچیدگی‌های زیادی دارد، از طرف دیگر آموزش‌های خاص و کسب تجارب زیاد برای ارائهٔ این درمان وجود دارد که امروزه در حیطهٔ آموزش دندانپزشکی در دانشکده و خارج از دانشکده جای چندانی ندارند.
جراحی آپیکو زیرمجموعه‌ای از گروهی از جراحی‌های اندودنتیک (درمان ریشه) است که شامل جراحی‌های تصحیحی ریشه هم میشود. نام صحیح تر این جراحی، جراحی رتروگرید است (چون به‌جا تاج دنداناز مسیر عکس یعنی خود ریشه، درمان با جراحی روی ریشه صورت میگیرد)
جراحی آپیکو چه زمانی صورت میگیرد ؟
اپیکتومی یا عمل جراحی پراپیکال در هنگام عفونت از دندان ، در اطراف ریشه دندان درون استخوان محل قرار گرفته و یک کیسه تشکیل می دهد که ممکن است آبسه ، گرانولوم یا کیست باشد. عفونت ممکن است به علت پوسیدگی یا گاهی آسیب به دندان ایجاد شود. عفونت پریاپیک در اطراف آکس دندان به علت تروما معمولاً با دندانهای جلویی مشاهده می شود که بسیار مستعد آسیب هستند. این امر به دلیل طولانی بودن عفونت ، بدون توجه به این بیماری رخ می دهد زیرا عموماً بدون درد است.
در این جراحی بعد از کنار زدن لثه و بافتهای پوشاننده استخوان، امکان دسترسی به انتهای ریشه دندان داخل استخوان فک فراهم میشود. بعد از دسترسی مقادیری از استخوان اطراف انتهای ریشه در صورت نیاز برداشته میشود تا امکان مشاهده ریشه دندان فراهم شود. سپس اطراف ریشه دندان از بافتهای احتمالی که می‌توانند حتی کیست باشند پاک‌سازی‌شده و ضایعه خارج‌شده برای ارسال به آزمایشگاه پاتولوژی کنار گذاشته میشود. در پایان در بیشتر ابن جراحی‌ها، مقادیری از انتهای ریشه دندان قطع‌شده و کانالهای ریشه با ماده‌ای پر میشود.
در بعضی از این جراحی‌ها ممکن است که نیاز به قرارگیری استخوان مصنوعی یا روش‌های پیشرفته‌تر بازسازی استخوان وجود داشته باشد. در آخر بافت‌ها سرجای خود برگردانده شده و بخیه زده میشود.
این عمل در چه مواردی توصیه میشود ؟
مواردی که جراحی اپیکو دندان توصیه میشود:
– مشکلات اناتومیک: کلسیفیکاسیون، انسداد یا خمیدگی ریشه ای که مانع دبریدمان کامل و پرکردن کانال ریشه میشود. (اما با اینکه ممکن است نتیجه کار زیر سوال باشد، باز هم درمان مجدد ریشه بر جراحی ارجحیت دارد.)
– ملاحظات ترمیمی دندان : تهیه حفره دسترسی از روی روکش دندان ممکن است بسیار دشوار باشد و گیر روکش را به خطر انداخته یا باعث پرفوریشن ریشه شود. دندانهای روکش شده‌ای که دارای post & core هستند نیز با خطر شکستن ریشه حین دراوردن پست مواجه‌اند. در این موارد جراحی اپیکال دندان توصیه میشود.
– خطاهای حین کار : ایجاد لج، شکستن وسیله یا پرفوریشن ریشه می‌تواند منجر به شکست درمان شود. تصییح جراحی در این موارد لازم است.
– ضایعات بزرگ بهبود نیافته پس از درمان ریشه
موارد منع جراحی اپیکو
یه خاطر داشته باشید ، جراحی آپیکو شامل دسترسی به ناحیه ی ملتهب و احتمالا” عفونی انتهای ریشه از طریق برش جراحی, کورتاژ و برداشت بافتهای ملتهب و گرانولوماتوز و قطع قسمتی از ریشه است. که دارای فضای کانالی دبریدمان نشده یا پر نشده (یا هر دو) و پر کردن کانال از سمت ریشه (پر کردن معکوس) و ایجاد سیل کانالی مناسب است.پس از اتمام مراحل فوق محل برش بخیه میشود.
در مواردی به شرح ذیل انجام جراحی اپیکو توصیه نمی شود :
در صورتی که امکان درمان ریشه دندان مجدد وجود داشته باشد .
به دلیل ساختار خاص دندان بیمار : در ساختار دندان عروقی و اعصابی وجود دارد که امکان باز شدن سینوس ماکزیلا بسیار محتمل می باشد .
اندازه طول تاج نسبت به ریشه کم باشد .
ایمپلنت یا جراحی آپیکو؟
سؤالی که ممکن است به ذهن برسد این است که وقتی‌که کار یک‌دندان به جراحی ریشه می‌رسد، آیا کشیدن دندان و جایگزینی با ایمپلنت آن بهتر نیست؟ در موارد زیادی البته پاسخ این سؤال بله است. چراکه درمجموع موفقیت آماری ایمپلنت از جراحی رتروگرید بیشتر است. ولی مواردی هم وجود دارد که با یک جراحی آپیکو می‌توان دندان یا دندان‌هایی را از کشیده شدن نجات داد یا در شرایطی که امکان ایمپلنت به هر دلیلی وجود ندارد یا نتیجهٔ جراحی ایمپلنت قابل پیش‌بینی نیست، ممکن است که جراحی آپیکو گزینهٔ مطلوبی باشد.
مراقبت های بعد از جراحی اپیکو
ابتدا محل ریشه دندانی که دچار التهاب و عفونت شده مشخص می شود . سپس برشی کوچک در این ناحیه زده می شود. بافتهای ملتب و قسمتی از ریشه قطع و برداشته می شود . سپس محل برش بخیه زده می شود. بعد از جراحی‌های رتروگرید (آپیکو) تقریباً بیشتر ملاحظات مانند کشیدن دندان یا جراحی خارج کردن دندان است که شامل پرهیز از غذاهای گرم و غذاهای سفت، مصرف مایعات خنک، تمیز نگه‌داشتن موضع زخم با شست‌وشو و … میشود.
در هفتهٔ اول، معاینهٔ محل جراحی توسط دندانپزشک و برداشتن بخیه‌ها در صورت نیاز صورت میگیرد. در ماه‌های بعد نیاز به بررسی روند بهبود با استفاده از رادیوگرافی وجود دارد. بعد از این عمل رعایت نکات زیر برای بهبودی لازم و ضروری است .
• از دهانشویه که حاوی کلرهگزیدین می باشد برای شستشوی دهان بعد از جراحی استفاده شود.
• برای تسکین درد و جلوگیری از عفونت از داروهای مسکن ، ضد التهاب و آنتی بیوتیک استفاده شود.
• بعد از یک هفته به دندانپزشک برای کشیدن بخیه ها مراجعه شود.هزینه جراحی آپیکو چه میزان است ؟
جراحی اپیکو یا پری‌اپیکال دندان یا جراحی اپیکواکتومی است که اصطلاحا” به جراحی آپیکو معروف است. دندان اندو شده به دلایل مختلف ممکن است دچار مشکل شود. ( بیمار با درد ، تورم یا درد هنگام جویدن به دندانپزشک مراجعه میکند.)
- در بررسی رادیوگرافیک ممکن است یک ضایعه کوچک یا بزرگ رادیولوسنت در اطراف ریشه دندان رویت شود.
- این ضایعه ممکن است به دلیل درمان ریشه ناقص یا نادرست دندان ایجاد شده باشد.
- گاهی ممکن است دندان با درمان اندو ی خوب و مناسب نیز به علت وجود کانالهای فرعی کوچک دچار این عارضه شود.
- یک سوء‌تفاهم شایع این است که اگر درمان ریشه معمول با شکست مواجه شد، برای تصیح ان باید دندان تحت جراحی اپیکو قرار گیرد.
- در حالی که اغلب شکست‌های درمان ریشه توسط درمان مجدد ریشه، به بهترین شکل، بهبود می‌یابند و نیازی به جراحی اپیکو نیست.
- پس از تصمیم گیری در مورد لزوم جراحی آپیکو, جراحی توسط جراح و یا اندودنتیست انجام میشود.