انواع درد دندان و علت آن
توضیحات:
-
به نام خدا
درد دندان یکی از علائمی است که ما را از بروز آسیب و بیماری در ناحیه دهان و فک آگاه میسازد.
در این مقاله با ما همراه باشید تا ابتدا با بررسی میزان، علائم و نوع درد علت درد و در نهایت درمان لازم مشخصص گردد. علاوه بر این درمان های خانگی جهت رفع درد دندان به صورت موقت را بررسی می نماییم.
انواع درد دندان
- درد ضربانی در دندان یا ناحیه اطراف آن
- درد به شکل تیر کشیدن در زمان جویدن غذا یا مصرف نوشیدنی های سرد و گرم
- حساسیت دندان
- درد به صورت سوزش
- درد مداوم دندان
عوامل ایجاد درد دندان
- آبسه دندان
- پوسیدگی دندان
- عفونت و التهاب لثه یا دندان
- شکستگی دندان
- ترک در ریشه
- درآمدن دندان عقل
- تحلیل لثه و تحلیل استخوان
- درد بلندی ترمیم
- دندان قروچه
- سینوزیت
علائم درد دندان و درمان آن
1. حساسیت دندان به سرما و گرما پس از پر کردن دندان
این درد گاها پس از پر شدگی های عمیق پیش می‌آید که نزدیک به عصب میباشد و چنانچه پر شدگی جدید باشد ممکن است این حساسیت تا 2الی4 ماه ادامه داشته باشد، البته باید میزان این حساسیت روبه کاهش باشد و بهتر است طی این مدت از غذا ها و نوشیدنی های خیلی داغ و یا خیلی سرد استفاده نشود، و در صورت امکان و قابل تحمل بودن درد، با این درد مدارا کنید و در صورت بیشتر شدن و تداوم این حساسیت و درد دندان باید به دندان پزشک مراجعه کنید. و اگر پر شدگی مربوط به قبل است احتمال دارد دندان شما دچار پوسیدگی مجدد شده به درمان ریشه نیاز داشته باشد.
2.درد کوتاه و لحظه ای هنگام خوردن و آشامیدن مواد سرد و گرم
این درد عوامل مختلفی دارد و ممکن است علت این درد ایجاد پوسیدگی کوچکی در دندان شما باشد. که باید سریعا و قبل از پیشرفت میزان پوسیدگی به دندان پزشک مراجعه نمایید. و چنانچه دندان شما قبلا درمان شده است، ممکن است پر کردگی قبلی دچار مشکل شده و نیاز به ترمیم یا درمان ریشه داشته باشد. یکی دیگر از عوامل ایجاد درد تحلیل لثه اطراف دندان میباشد. که حتما برای بررسی علت و درمان باید به دندان پزشکی مراجعه نمایید. و در صورت نیاز و با تشخیص ایشان چنانچه تحلیل لثه شما ناشی از جرم دندان ها باشد جرم گیری و اگر تحلیل لثه بیشتر باشد جراحی لثه انجام شود.
3. درد به مدت 10 تا 20 ثانیه پس از مصرف مواد غذایی سرد و شیرین
ممکن است علت این درد ناشی از پوسیدگی دندان شما باشد که بهتر است قبل از پیشروی میزان پوسیدگی و به عصب رسیدن دندان به دندان پزشک مراجعه نمایید.
4. درد تیز و تیر کشنده دندان هنگام جویدن
علت این درد ممکن است ناشی از پوسیدگی، شکستگی یا ترک در دندان باشد و چنانچه دندان شما قبلا تحت درمان قرار گرفته باشد، ممکن است درد دندان شما ناشی از پوسیدگی مجدد دندان یا لق شدن پرشدگی قبلی باشد. که باید سریعا و قبل از پیشروی میزان پوسیدگی و یا آسیب بیشتر به دندان، جهت درمان به دندان پزشکی مراجعه نمایید. و ممکن است نیاز به ترمیم، یا درمان ریشه و یا درمان ریشه مجدد داشته باشید.
5. درد پس از مصرف مواد غذایی
اغلب این درد ناشی از افزایش میزان پوسیدگی دندان شما میباشد و ممکن است عفونت به پالپ و یا ریشه دندان رسیده باشد. این نوع از درد معمولا در هنگام شب میزان افزایش می‌یابد. و باید سریعا جهت درمان به دندان پزشک مراجعه کنید، چنانچه پوسیدگی عمیق بوده ترمیم و اگر دندانتان به عصب رسیده باشد، جهت درمان ریشه (عصب کشی) اقدام نمایید.
6. درد ضربانی پس از مصرف مواد غذایی داغ
این نوع از درد که معمولا در هنگام شب افزایش می‌یابد. ممکن است به علت پوسیدگی دندان شما باشد و حتی امکان دارد پوسیدگی به پالپ دندان رسیده باشد، در این صورت باید سریعا جهت درمان به دندان پزشک مراجعه کنید، چنانچه پوسیدگی عمیق بوده ترمیم و اگر دندانتان به عصب رسیده باشد، جهت درمان ریشه (عصب کشی) اقدام نمایید.
7. درد مداوم و طولانی دندان
این درد معمولا مربوط به عفونت دندان است و در ابتدا باید علت عفونت دندان شما مشخص شود، چنانچه عفونت دندان شما ناشی از پوسیدگی دندان باشد جهت ترمیم و اگر پوسیدگی شدید تر باشد باید جهت درمان ریشه اقدام نمایید. و اگر علت عفونت دندان مربوط به لثه باشد، باتوجه به نظر متخصص پریو (لثه) و شرایط لثه باید جهت درمان لثه و جراحی لثه اقدام نمایید.
8. درد ثابت و شدید همراه با فشار و تورم لثه
علت این درد آبسه ی دندان و عفونت بافت اطراف استخوان فک میباشد؛ و ابتدا باید تحت نظر دندان پزشک با مصرف آنتی بیوتیک عفونت و التهاب دندان را کاهش داده و سپس درمان مربوطه اعم از درمان ریشه، درمان لثه و در صورت پیشروی عفونت و عدم توانایی در نگه داری دندان، کشیدن و جراحی دندان و سپس ایمپلنت را شروع کنید.
9. درد گنگ و احساس فشار در دندان های فوقانی فک بالا
بیشتر این درد ها به علت از سردرد ناشی از سینوزیت است. و چنانچه دندان پزشک شما تشخیص دادند درد شما ناشی از سینوزیت میباشد؛ باید جهت درمان به پزشک مربوطه مراجعه نمایید.
10. درد های ناحیه مفصل و عضلات فک که صبح ها احساس میشود.
تجربه این درد مخصوصا هنگام صبح به علت دندان قروچه شبانه است که ناآگاهانه صورت می‌گیرد. و جهت درمان ابتدا باید علت دندان قروچه مشخص شود . اما به طور کلی جهت درمان دندان قروچه باید استرس ، اضطراب و فشار های روحی روانی را کاهش داده و با تجویز دندان پزشک از محافظ شبانه استفاده کنید؛ که این محافظ هنگام خواب استفاده میشود.
11. احساس درد مداوم و بازه ای در فک، گلو و گوش
ممکن است احساس این نوع درد همراه با سوزش گلو و درد در سایر نقاط و اعلائمی اعم از:
- درد، التهاب و عفونت در بافت و دندان های مجاور
- درد والتهاب خود دندان عقل
- مشکل در بلع یا باز کردن دهان
- درد فک پایین یا بالا
- درد گلو ، گوش، سر و قسمت چپ یا راست صورت و گردن
ممکن است مربوط به دندان عقل باشد، که با ویزیت و یا عکس گرافی و تحت نظر دندان پزشک کشخص میگردد. و بهتر است برای جلوگیری از آسیب ها و عوارض احتمالی اقدام به کشیدن و یا جراحی دندان عقل نمایید.
12. شل یا کج شدن دندان به مرور زمان
ممکن است این درد به علت بیماری پریودنتال(بیماری لثه) باشد، که باعث تورم و التهاب لثه و از دست رفتن بافت اطراف دندان و شل شدن آن میشود. و بایدجهت تشخیص علت درد به دندان پزشک و در نهایت برای درمان به متخصص پریو(لثه) مراجعه نمایید. در این شرایط و با توجه به موقعیت دندان و اگر دندان قدامی (دندان های جلو) باشد، با استفاده از پودر استخوان و جراحی لثه سعی بر حفظ کردن و نگه داشتن دندان ها میشود.
و چنانچه دندان ها ی خلفی (دندان های انتهایی) دچار عارضه شده باشد ممکن است با توجه به شرایط دندان اقدام به کشیدن دندان و یا جراحی دندان نمایند.13. زخم دهان و دندان
زخم های دهان میتواند انواع و علل مختلفی داشته باشد؛ اعم از حالت های معمول مثل آفت و تبخال که علل و عوامل مختلفی در بروز این دسته از عارضه های دهانب دخیل میباشد. برای مثال استفاده از برخی مواد غذایی مانند غذا های تند باشد. یا به دلیل کمبود ویتامین A و ...باعث بروز آفت میشود؛ اگر دلیل آفت دهان میکروب و یا استفاده از مواد غذایی آلوده باشد؛ استفاده از پرتو های کم توان لیزر میتواند باعث بهبودی سریع و از بین بردن علت ایجاد آفت باشد.چنانچه علت آفت موارد دیگری باشد استفاده از لیزر جهت کاهش درد، سوزش و التهاب موثر خواهد بود.
اصولا زخم های ناحیه دهان باید طی دو هفته برطرف شود. چنانچه زخم های این ناحیه طی مدت دو هفته برطرف نشود مشخص میگردد که علت و نوع زخم درست تشخیص داده نشده است و باید علت آن مشخص و درمان لازم صورت گیرد. در این شرایط بهتر است شما به دندان پزشک متخصص بیماری های دهان مراجعه نمایید تا علت و درمان را مشخص نماییند.
14. احساس درد در تمام فک، دهان و دندان ها:
گاها ممکن است فرد احساس درد مستمر و یا به صورت بازه ای بعد از مصرف مواد غذایی داغ و سرد و یا در هنگام شب در کل فضای دهان و دندان داشته باشد، در این صورت بیشترین احتمالی که وجود دارد:
- پوسیدگی و عفونت در برخی از دندان ها
- درد دندان عقل
- درد دندان درمان شده ( عصب کشی شده، روکش شده، و ...)
- و ... میباشد.
و با توجه به این که ماهیت درد به گونه ای میباشد که پخش شده و باعث احساس درد در اطراف محل اصلی درد میشود. تشخیص منشا درد و دندان آسیب دیده مشکل میشود. و این امکان وجود دارد که ظاهر دندان سالم و عاری از پوسیدگی باشد.
در نتیجه تنها با عکس گرافی و بررسی شرایط دندان ها و ریشه توسط دندان پزشک و یا متخصص میتوان منشا و علل درد را مشخص و درمان لازم را انجام داد.
استفاده از لیزر در درمان های دندان پزشکی
موارد استفاده از لیزر در درمان دندان پزشکی بسیار گسترده است، از استفاده جهت بی حسی تا کاهش درد و عوارض بعد از درمان. با تاباندن اشعه های کم توان لیزر به ناحیه تحت درمان باعث سهولت در انجام برخی درمان ها اعم از جراحی و کشیدن دندان، ایمپلنت، جراحی دندان عقل و غیره میگردد.علاوه بر این استفاده از لیزر در فرایند درمان ریشه (عصب کشی) باعث پاکسازی کامل پالپ و ریشه دندان و کاهش احتمال پوسیدگی مجدد و درمان ریشه مجدد میگردد.
خودمان برای تسکین درد چه اقداماتی می‌توانیم انجام دهیم؟
چنانچه به دندان پزشکی دسترسی نداشتید میتوانید با انجام این فعالیت ها درد دندان خود به صورت موقت تسکین دهید:
- شستوشوی دهان و دندان با اب گرم.
- استفاده از نخ دندان،برای خارج کردن باقیمانده غذای موجود بین دندان‌ها.
- استفاده از مسکن
- استفاده از دهان شویه جهت ضدعفونی کردن فضای دهان و دندان
- استفاده از تسکین دهنده های طبیعی
تسکین دهنده های طبیعی
توجه داشته باشید که موارد زیر تنها التیام دهنده است و به طور موقت باعث کاهش درد میشود و برای درمان نهایی و از بین بردن علت باید به دندان پزشک مراجعه نمایید.
1.شست و شوی دهان با آب نمک:
در اغلب موارد، شستشو با آب نمک یک درمان موثر و در خط اول درمان های خانگی است. آب نمک یک ضدعفونی کننده طبیعی است و به کاهش التهاب و التیام هر گونه دردو زخم دهان و دندان کمک کند چراکه به کاهش عفونت که عامل بسیاری از دردهای دندان است کمک میکند.
2. کمپرس سرد:
می توانید از کمپرس سرد برای تسکین هر گونه دردی که تجربه می کنید استفاده کنید، چرا که باعث انقباض رگ های خونی میشود. و می تواند تورم و التهاب را کاهش دهد. علاوه بر این برای کنترب خونریزی دندان نیز موثر خواهد بود. برای استفاده از این روش یک کیسه یخ پیچیده شده با حوله را هر بار به مدت 20 دقیقه در ناحیه آسیب دیده نگه دارید. می توانید این کار را هر چند ساعت یکبار تکرار کنید.
3. چای کیسه ای:
چای در هر شکل خود، از جمله داروهای سنتی تسکین درد دندان میباشد. چرا که دارای خواص ضدباکتری، ضدالتهاب، تسکین دهنده و ضدعفونی کننده. و از انجایی که عفونت که عامل درد دندان است، به علت باکتری هایی در ساختار دندان میباشد، این دسته از مواد طبیعی که خواص ضد باکتریایی دارند به کاهش عفونت و تسکین موقتی دررد دندان کمک میکند.
جهت استفاده از چای بهتر است ابتدا اجازه دهید سرد شود و سپس پنبه آغشته به چای را در محل درد قرار دهید.
چای کیسه ای نعناع را نیز می توان برای بی حس کردن درد و تسکین لثه های حساس استفاده میگردد. بگذارید چای کیسه ای استفاده شده کمی خنک شود و قبل از اینکه آن را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. هنوز هم باید کمی گرم باشد.اگر چای کیسه ای در دسترستان نبود، میتوانید یک قاشق چای‌خوری برگ نعناع خشک را در یک فنجان آب جوش به مدت ۲۰ دقیقه قرار دهید. و بعد از خنک‌شدن چای، آن را در دهان خود غرغره کنید.4. سیر:
سیر به دلیل خواص دارویی و خواص ضد باکتریایی که دارد نه تنها می تواند باکتری های مضری را که باعث ایجاد پلاک دندانی می شوند از بین ببرد، بلکه می تواند به عنوان یک مسکن نیز عمل کند. برای استفاده از سیر برای دندان درد، یک حبه سیر را له کنید تا خمیری ایجاد شود و آن را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. ممکن است بخواهید کمی نمک اضافه کنید. از طرف دیگر، می توانید به آرامی یک حبه سیر تازه را بجوید.
5. عصاره وانیل:
عصاره وانیل به دلیل خواص آنتی اکسیدانی که دارد، می تواند به کاهش درد کمک کند. جهت استفاده مقدار کمی از عصاره وانیل را روی انگشت خود یا یک گلوله پنبه چند بار در روز مستقیماً روی ناحیه آسیب قرار دهید.
6. میخک:
این روغن دارای خواص ضدعفونی کننده و ضدباکتری است و بنابراین در برابر عفونت بسیار مفید عمل می کند. برای استفاده از این روش، روغن میخک را با روغن حامل مانند روغن آفتابگردان یا جوجوبا رقیق کنید به نسبت حدود 15 قطره روغن میخک به یک قطره روغن حامل استفاده کنید.سپس، مقدار کمی از روغن رقیق شده را روی یک گلوله پنبه بمالید و آن را چند بار در روز روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
7. آویشن:
آویشن دارای خواص ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی قوی است که می تواند به درمان دندان درد و مبارزه با باکتری هایی که باعث پوسیدگی دندان میشود کمک کند. برای استفاده از آن، روغن آویشن را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. همچنین می توانید یک قطره از روغن را به یک لیوان کوچک آب اضافه کنید و دهانشویه درست کنید.
10. استفاده از پودر فلفل قرمز و زنجبیل:
فلفل قرمز و زنجبیل بی حس کننده طبیعی هستند و باعث کاهش درد دندان می‌شوند .مقدار مساوی از پودر فلفل قرمز و زنجبیل را با آب مخلوط نمایید تا جایی که یک ترکیب غلیظ ایجاد شود. سپس مقداری از مخلوط تهیه شده را با استفاده از پنبه دقیقا روی دندانی که درد می کند، قرار دهید و آنقدر صبر کنید که درد کم شود. زمانی که پنبه را به دهان خود می برید، دقت کنید که زبان و لثه شما با آن برخوردی نداشته باشد.
11. اعمال فشار:
روش طب سوزنی را امتحان کنید تا سریع دندان درد متوقف شود. با انگشت شست خود، نقطه‌ی پشت دست دیگر خود را فشار دهید که پایه‌ی انگشت شست و انگشت اشاره شما در آن قرار دارد. برای حدود دو دقیقه فشار وارد کنید. این امر به آزادسازی اندروفین‌ها یعنی هورمون‌هایی برای کاهش درد میکند. (در صورت باردار بودن، محدودیت‌هایی برای انجام این روش وجود دارد.)
12. بالا قرار دادن سر نسبت به بدن:
اغلب درد های دندان هنگام شب افزایش می‌یابند، چرا که هنگام خواب جریان خون و فشار خون شما بیشتر میشود،در نتیجه احساس درد نیز افزایش می‌یابد. به همین دلیل بهتر است سر خود را بالا نگه دارید قرار دادن سر بالاتر از بدن می تواند از هجوم خون به سر شما جلوگیری کند. اگر خون در سرتان جمع شود، ممکن است، دندان درد را تشدید کند و احتمالاً شما را تمام شب بیدار نگه دارد.
چه زمانی به دندان پزشک مراجعه کنیم؟
- درد طولانی مدت یا مداوم
- عفونت و ترشحات عفونی و بدبو در دهان و دندان
- تب
- التهاب و قرمزی لثه
- مشکلات بلع و تنفسی
- علائم ظاهری اعم از لکه، تورم، نقاط سفید یا قهوه ای روی دندان
- ترک یا شکستگی دندان
- لق شدن شدن دندان
پیشگیری از ایجاد درد دندان
- به طور کلی بهترین راه مراقبت از دندان ها استفاده مداوم و درست از مسواک به همراه نخ دندان است.
- استفاده از فلوراید جهت شست و شوی دهان و دندان
- از مصرف بی رویه مواد غذایی شیرین خودداری کنید.
- از جویدن مواد غذایی سخت و یخ پرهیز کنید.
- هر شش ماه جهت چکاپ دهان و دندان خود به دندان پزشک مراجعه کنید.
- علائم و درد های دهان ، دندان ولثه های خود را جدی بگیرید.