پرسلن گذاری
توضیحات:
-
به نام خدا
جهت یادگیری و آموختن نکات کاربردی و عملی بیشتر در حیطه کار دندانسازی، بسته آموزشی دندانسازی را تهیه فرمایید.
پرسلن گذاری
مطلب اول:
ویژگی فلزاتی که بعنوان زیر ساخت در پروتز PFM استفاده می شوند این است که در دمای پایین اکسید نمی شون اما در دمای بالا اکسید می گردند. اکسید شدن فلز موجب باند شیمیایی بین اپک و فلز می شود . میزان اکسید شدن فلز نکته مهمی است به ترتیبی که اکسید شدن بیش از حد فلز باند شیمیایی را ضعیف می کند به همین دلیل قبل از شروع پروسه پرسلن گذاری پروسه ای برروی فریم فلزی انجام می شود تا اکسید های اضافه داخل فلز راحذف کند . ضمنا فریم ها در کوره پرسلن تحت برنامه دگاز قرار می گیرند تا ضمن حذف چربی ها و آلودگی های فریم ،لایه های اکسید به سطح فریم آورده شوند و پس از آن توصیه می شود تحت سندبلاست قرار بگیرند تا لایه های اضافه اکسید از سطح فلز حذف شود و سطح فریم برای باند با اپک آماده شود. پروسه های آماده سازی فریم را در مبحث آماده سازی فریم و دگاز تشریح کرده ایم.
مطلب دوم:
هر بار که فریم برای پرسلن گذاری داخل کوره می رود لایه ای از اکسید داخل آن تشکیل می شود بنابراین پس از جلسه امتحان فریم توسط دندانپزشک، وقتی پرسلن گذاری انجام می شود لایه ای از اکسید سطح داخلی فریم را می پوشاند که توصیه می شود قبل از اینکه لابراتوار، پروتز را جهت جلسه امتحان چینی به مطب دندانپزشک بفرستد سطح داخلی فریم را سندباست نماید تا لایه اکسید مربوط حذف شود .
مطلب سوم:
در هنگام انجام بیلدآپ های بزرگ پرسلن ، برای بار اول از مایع مخصوص خود پرسلن استفاده کنید و دفعات دیگر برای مرطوب کردن و یا اضافه کردن پودر، از آب مقطر استفاده نمایید.
مطلب چهارم:
مخلوط کردن مایع پرسلن و مایع گلیز یا مایع پرسلن و الکل در بیلدآپ های بزرگ باعث می شود تا خمیر پرسلن دیرتر خشک شود.
مطلب پنجم:
اگر از مایع مخصوص پرسلن در پودر گذاری استفاده می نمایید و یا از ترکیب مایع پرسلن و مایع گلیز یا مایع پرسلن و الکل استفاده می کنید باید مدت زمان بیشتری به پودر فرصت دهید تا خشک شود در مقایسه با زمانی که از آب مقطر استفاده می نمایید.
مطلب ششم:
پس از پودر گذاری ، کار پودر گذاری شده را در مجاورت کوره قرار دهید تا در دمایی بالاتر از دمای محیط اتاق(دمای اتاق معمولا 18 تا 25 درجه است ) خشک شود خشک شدن پرسلن در اثر قرار گیری در مجاورت کوره ای با دمای حداقل 500 درجه باعث تغییرات ساختاری مطلوبی در پرسلن می گردد که در نهایت به ایجاد پرسلنی بدون حباب و ترک کمک شایانی می کند که این تغییرات را اگر پرسلن در دمای اتاق خشک شود اتفاق نمی افتد.
مطلب هفتم:
جهت تهیه مایع اپک توصیه می شود الکل،مایع اپک و مایع گلیز با یکدیگر مخلوط شوند تا مایع مناسبی جهت ایجاد خمیر اپک بدست آید.
مطلب هشتم:
معمولا اپک به چهار دلیل ترک میخورد : اول ضخامت زیاد اپک، که این اتفاق معمولا در پروگزیمالها می افتد که اپک در این نواحی جمع می شود و دوم آبکی شدن بیش از حد خمیر اپک و سوم استفاده از آب مقطر بجای مایع مخصوص اپک و چهارم خشک شدن سریع اپک و بسته شدن سریع درب کوره جهت برنامه پخت اپک ( اپک باید به آرامی و در مدت زمان کافی خشک شود )
مطلب نهم:
در زمان پودرگذاری از نوار تفلون می توانید بین پونتیک و کست( زیر پونتیک) و یا بین کرون و دندان های مجاور می توانید استفاده نمایید.
مطلب دهم:
دلیل جداشدن پرسلن و اپک با هم از روی فلز : دلیل اول آلودگی فریم است . برای اتصال بدون نقص اپک به فریم ، سطح فریم باید کاملا تمیز و عاری از هرگونه چربی باشد(مبحث آماده سازی فریم مطالعه شود). و پس از پاکسازی و آماده سازی فریم ، سطح فریم نباید به هیچ عنوان توسط انگشتان دست لمس شود و فقط فریم را باید توسط پنس نگه داشت و یا جابجا کرد.
مطلب یازدهم:
دلیل جداشدن پرسلن از روی اپک :
- سطح اپک آلوده شده باشد، مشابه سطح فریم ، سطح اپک نیز برای باند به پرسلن باید کاملا تمیز باشد و بهیچ عنوان نباید با انگشتان لمس شود و فقط توسط پنس مجاز هستیم که فریم را نگه داریم.
- استفاده از ابزار(اسپاتول یا قلم مو ) آلوده جهت پرسلن گذاری
- عدم وجود ساپورت فلز روی فریم جهت حمایت از پرسلن زیر فشارهای اکلوزالی(طراحی اشتباه فریم )
- زوایای تیز فریم احتمال پریدن پرسلن و لب پر شدن آن را زیاد می کند.
- بکاربردن اشتباه پودرها بجای یکدیگر(پودر زیرکونیا بجای پی اف ام یا العکس)
مطلب دوازدهم:
دلایل ترک خوردن پرسلن وقتی که کار از کوره بیرون می آید :
- عدم همخوانی در CTEفلز و پرسلن ،
- زیاد بودن سرعت بسته شدن کوره که باعث می شود تا لایه سطحی پرسلن سریع خشک شود در حالیکه لایه های داخلی تر همچنان مرطوب اند و با افزایش دما رطوبت لایه های عمقی نیز بخار می شود و چون لایه سطحی خود را گرفته و خشک شده ، فشار بخار آب لایه های عمقی باعث ترک خوردن سطح پرسلن می گردد.
- ترک خوردن پرسلن زمانی که در حال بلند کردن دای از روی کست هستید که این ترک ها ممکن است از چشم مخفی بمانند اما پس از پخت خود را نشان دهند.
- عدم کارکرد مناسب وکیوم کوره و یا کالیبره نبودن کوره
مطلب سیزدهم:
از کالیبره بودن کوره پرسلن اطمینان حاصل کنید اگر کوره کالیبره نباشد می تواند اشکالات بسیاری همچون ترک یا حباب در پرسلن را باعث شود.
مطلب چهاردهم:
اگر پرسلن مدتی در دهان استفاده شده باشد باید ابتدا در اتوکلاو ویا در وایتکس ضدعفونی شود سپس ابتدا بوسیله مسواک و مایع ظرفشویی چربی زدایی شده و نهایتا توسط استیم کلینر کاملا پاکسازی گردد حالا یکبار در کوره در دمای 800 همراه وکیوم قرار می گیرد و پس از این پرسلن اضافه گردد.
مطلب پانزدهم:
دمای گلیز باید ده درجه کمتر از دمای پخت پرسلن باشد .
مطلب شانزدهم:
اگرگلیز غلیظ تر گرفته شود خلل و فرج کار را بهتر می پوشاند.
مطلب هفدهم:
عدم همخوانی CTE فلز و پرسلن باعث می شود که در درازمدت و زیر فشارهای جویدن ، پرسلن از روی فلز بپرد.
مطلب هجدهم:
قویا توصیه می شود که از پخت های مکرر پرسلن پرهیز شود به این معنی که تا حد ممکن ، پرسلن را کمتر برای پخت به کوره بفرستید. اصولا پس از اپک گذاری تلاش کنید بیش از دو یا سه بار پرسلن را به کوره نفرستید . بنابراین سیستم پرسلن گذاری شما و هماهنگی شما با دنداپزشکتان و همچنین تعیین رنگ صحیح و نیز داشتن رابطه اکلوزالی صحیح روی کست همگی فاکتورهایی هستند که نیاز به پخت های تصحیحی مکرر را از بین می برند. پرسلنی که بیش از حد پخت خورده باشد شانس شکستن یا پریدن آن در درازمدت در دهان و زیر فشارهای جویدن قویا افزایش می یابد. با توجه به شناختی که از دندانپزشکتان دارید و نیز با تکیه بر تجربه کاریتان و بخصوص در پروتزهای بلند، اگر تصور می کنید که پروتزی که در حال کار هستید ممکن است نیاز به پخت های تصحیحی بیش از 3 بار داشته باشد توصیه می کنیم از پودرهای پرسلنی که توانایی تحمل پخت های مکرر را دارند و برای همین منظور ساخته شده اند استفاده نمایید .
مطلب نوزدهم:
برای جداکردن پرسلن از روی فریم لازم است پرسلن و فریم تحت یک شوک حرارتی قرار گیرند بدین ترتیب که دمای فریم را بالا می بریم و سپس سریعا آن را سرد می کنیم . می توانید فریم را روی حرارت شعله نگه دارید و پس از اینکه سرد شد بلافاصله آن را در آب سرد قرار دهید.
مطلب بیستم:
استفاده از مایع مخصوص اپک پودری باعث می شود خمیر حاصل روان تر بوده و مانع از ضخیم شدن اپک می گردد . ضخیم بودن اپک یکی از دلایل اصلی ترک خوردن اپک است. استفاده از آب مقطر، خمیر حاصل را سفت تر می کند.
مطلب بیست و یکم:
در حال حاضر ویبره کردن در زمان پودر گذاری برای تمام پودرهای موجود در بازار توصیه نمی شود برای آگاهی از اینکه پودری که خریداری کرده اید آیا نیاز به ویبره ارد یا خیر و یا اینکه به چه میزان ویبره احتیاج دارد میتوانید با مشاور علمی واردکننده یا تولیدکننده پودر تماس بگیرید.
اگر نیاز به ویبره در پرسلن گذاری باشد ویبره را شدید انجام ندهید زیرا باعث در هم فرورفتن و یکی شدن لایه های پودرتان می شود و یا می تواند منجر به ته نشین شدن رنگدانه هایی شود که در کارتان استفاده کرده اید.مطلب بیست و دوم:
برای رقیق کردن اپک خمیری می توانید از مایع گلیز استفاده کنید البته این دستورالعمل فقط برای راهاندازی کارهای زیردستتان است مگرنه توصیه به تهیه مایع مخصوص خود اپک خمیری و یا تهیه اپک جدید می باشد.
مطلب بیست و سوم:
استفاده از پودر کریستال برروی اپک ، مشابه یک افکت نوری عمل کرده و در جاهایی که ضخامت پرسلن بر روی اپک کم است و کار اپک نما می شود این کریستالها باعث می شوند که با برخورد نور به سطح اپک، نور به جهات مختلف بازتابش شود و نور کمتری از سطح اپک به چشم برسد و نهایتا میزان اپک نما بودن کار کمتر به چشم آید.
مطلب بیست و چهارم:
پودر گذاری در اتاق جداگانه ای از محیط لابراتوار انجام شود و محیط این اتاق و حتی لباسهای شما در این اتاق باید تمیز و بدون هرگونه آلودگی باشد . آلودگی هایی نظیر تراشه های فلز و یا خرده های گچ و سنگ براحتی در پودر پرسلن می نشینند و پس از پخت بصورت لکه های سفید یا سیاه خودشان را نشان می دهند. ( نقاط سیاه یا سفید باتوجه به رنگ ذره ای است که در پودر گیر کرده ، گرچه بسیاری از ذرات در دمای کوره می سوزند و باقیمانده آنها در پودر بصورت نقاط سیاه در پرسلن خود را نشان می دهد) .
مطلب بیست و پنجم:
وجود لکه های سیاه روی فریم پس از دگاز نشان دهنده این است که فریم آلودگی دارد و اگردر همین شرایط پرسلن گذاری گردد این آلودگی ها برروی پرسلن بصورت حبابهایی که تا سطح فریم ادامه دارند خودشان را نشان خواهند داد و هر چند بار هم که پرسلن پخت بخورد این نوع حباب از بین نمیرود. باید پس از مشاهده این لکه ها برروی فریم ، لکه ها را با فرز بتراشیم تا جایی که حذف شوند و اگر لکه تمام ضخامت فریم را گرفته باشد بنحوی که طی تراشیدن لکه، فریم سوراخ شود ناچارا فریم تعویض گردد. اگر هم موفق شوید به ترفندی این حبابها را برروی پرسلن یپوشانید قطعا در داخل دهان پرسلن دقیقا از ناحیه همین حبابها شکسته یا می پرد . اکثرا این آلودگی ها یک آلودگی سطحی نیستند یعنی یا جنس فلز خریداری شده مرغوب نبوده و ناخالصی دارد و یا داخل بوته که کار کستینگ انجام شده ، آلوده و کثیفی داشته و در زمانی که فلز ذوب و مایع شده این آلودگی در فلز با هم ادغام شده اند. توجه داشته باشید نقطه شاخصه این حباب ها این است که حباب از سطح پرسلن به فریم می رسد ( اپک را هم رد می کند)
مطلب بیست و ششم:
نوع دیگری از حبابها که در داخل پرسلن اتفاق می افتد و تا اپک می رسد (از داخل حباب که نگاه کنید اپک را می بینید) مربوط به آلوده بودن اپک یا آلوده بودن پرسلن و یا وکیوم ناکافی کوره و همچنین کالیبره نبودن کوره می باشد. اما اگر حباب داخل خود پرسلن اتفاق بیفتد بدون اینکه به اپک برسد می تواند ناشی از آلودگی پودر پرسلن ، وکیوم ناکافی و یا کالیبره نبودن کوره باشد.
مطلب بیست و هفتم :
اگر از اپک خمیری استفاده می کنید الکل را با میزان اپکی که نیاز دارید می توانید مخلوط کنید.
مطلب بیست و هشتم:
پس از پخت پرسلن و اپک ، رنگ پرسلن و اپک که از کوره خارج می شود باید مات و کدر باشد، رنگ براق نشان دهنده این است که دمای کوره بالاست. اگر چند بار به پرسلن پخت داده می شود در هر بار باید دمای پخت نسبت به دفعه قبل کمتر باشد تا نهایتا دمای گلیز که 10 درجه کمتر از آخرین دما درنظر گرفته می شود. دمای دقیق پخت پرسلنی را که استفاده می کنید از روی بروشور آن بخوانید یا از اینترنت دریافت نمیید همچنین می توانید توضیحات دقیق را از مشاور علمی شرکت واردکننده یا تولیدکننده جویا شوید.
مطلب بیست و نهم:
اگر اپک ترک بخورد باید ترک اپک را برداشت دوباره پخت داد و بعد پرسلن گذاشت.
مطلب سی ام:
اگر نیاز به پخت دوم پرسلن به منظور ترمیم باشد برای PFM ، دما 70درجه و برای زیرکونیا ، دما 140تا 150درجه باید پایین تر از دمای پخت اول باشد.
مطلب سی و یکم:
برخی از آلیاژها بیش از حد اکسید می شوند به نحوی که بعد از چند بار پخت پرسلن، رنگ داخل فریم سبز می شود.
مطلب سی و دوم:
پس از چند بار استفاده از بوته، جهت حذف آلودگی های قبلی و مواد اکسید شده قبلی که داخل بوته باقی مانده است بوته را سندبلاست نمایید.
مطلب سی و سوم:
اگر از فلز نان بریلیوم استفاده می کنبد، باید بجای واش اپک (اپک اول) از باند مخصوص استفاده کنید تا رنگ متال بخوبی پوشانده شود در غیر اینصورت ممکن است منجر به بروز بدرنگی در سرامیک گردد.
مطلب سی و چهارم (متفرقه):
برای خارج کردن پست از داخل روکش ، باید روکش را در معرض دمای بالا قرار دهید زیرا سمان های دندانپزشکی (که فضای بین پست و کرون را پر کرده اند) به حرارت حساس بوده و در دمای بالا این سمانها می شکنند. پس کافیست کرون را روی شعله نگه دارید و پس از 15 تا 30 ثانیه با پست بازی کنید تا خارج شود البته راه دیگر که شانس آسیب رساندن به پرسلن نیز در آن کمتر است این است که کرون را به همراه پست داخل آبجوش بمدت 5 تا 10 دقیقه بیندازید.