سیاه شدن دندان و راه حل آن
توضیحات:
-
به نام خدا
سیاه شدن دندان یکی از یکی از اتفاقات شایع در دندانپزشکی است. اما واقعا اتفاق ناخوشایندی است! چون وجود یک لایه سیاه یا لکه های سیاه روی دندان، تاثیر بدی روی زیبایی ظاهری افراد به هنگام صحبت کردن و به خصوص خندیدن دارد.
معضل تغییر رنگ دندان می‌تواند هم برای افراد بزرگسال ایجاد شود هم کودکان. اما نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که سیاه شدن دندان را جدی بگیرید و سعی کنید از همان ابتدا که یک لکه سیاه روی دندانتان دیدید حتما به دندانپزشک مراجعه کنید در غیر این صورت ممکن است دندان خود را از دست بدهید یا به لثه و دندان های مجاورتان آسیب جدی وارد شود.
در این مقاله میخواهم در مورد علت سیاه شدن دندان ها و نحوه درمان آن با شما صحبت کنم. چون در طی سالهایی که به عنوان بهداشتکار دهان و دندان در دندانپزشکی مشغول به کار هستم موارد زیادی از این مشکل را دیده ام و شاهد روند درمان آنها بودم. به همین دلیل در این مقاله قصد دارم تمام تجربیاتم را با شما به اشتراک بگذارم.
اگر بعد از خواندن این مقاله باز سوال یا مشکلی داشتید می توانید در قسمت دیدگاه ها برای من پیغام بفرستید. سعی می کنم در اولین فرصت به سوالاتتان جواب بدهم. در ضمن اگر شماره تلفنتان را برایم بگذارید جواب سوال را برایتان پیامک می کنم.
حالا برویم سراغ علت سیاه شدن دندان و ببینیم که اصلا این دندان های سفید ما چرا ممکن است سیاه شوند؟
علت اصلی سیاه شدن دندان چیست؟
رنگ سفید دندان های ما به لطف وجود کلسیم در لایه سطحی دندان، یعنی مینای دندان است. کلسیم عنصر مهمی در سلامت کل بدن خصوصا دندان هاست. جالبه که بدونید۹۹ درصد از ذخایر کلسیم بدن در استخوان‌ها و دندان‌ها قرار دارد. حالا اگر به دلایلی مثل رژیم غذایی نامناسب، کلسیم بدن کم شود، سلامت استخوان ها و دندان ها به خطر می افتد و ایجاد مشکلاتی در استخوان فک، بیماری های لثه، لق شدن دندان و البته سیاه شدن دندان خطراتی است که ممکن است متوجه شما باشد.
به غیر از کمبود کلسیم عادات غذایی یا رژیم های فاقد منابع کافی کلسیم موارد دیگری هستند که می توانند علت سیاه شدن دندان باشند. من این موارد را به دو بخش عوامل درونی و عوامل بیرونی تقسیم می کنم و در مورد هر کدام برای شما توضیح می دهم:
الف- عوامل بیرونی سیاه شدن دندان ها
عوامل بیرونی یعنی عواملی که در خارج از بدن فرد هستند و ربطی به متابولیسم داخلی بدن ندارند. مثل:
۱- مصرف زیاد مواد غذایی رنگی: عادت به خوردن نوشیدنی های رنگی مثل نوشابه های گازدار، چای سیاه، قهوه، شراب قرمز و مواد غذایی پر از قند و نشاسته می تواند باعث تغییر رنگ و ایجاد رسوب و لکه روی دندان شود.
۲- جرم، پلاک و تارتار: مسواک نزدن به طور مرتب، نخ دندان نکشیدن و در کل رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، باعث تجمع باکتری روی دندان و ایجاد جرم یا پلاک می شوند. پلاک ها معمولا سفید و یا زرد هستند اما اگر این پلاک ها برطرف نشوند سفت و سخت خواهند شد و تشکیلاتی به نام تارتار را به وجود می آورند. این تاتارها باعث ایجاد لکه های سیاه رنگ می‌شوند و می‌توانند علاوه بر تغییر رنگ مینای دندان باعث آسیب‌های شدیدتری مانند پوسیدگی دندان نیز بشوند.
۳- مصرف برخی داروها: مصرف داروهای خاص مانند مکمل های مایع آهن که به کودکان می دهند می تواند باعث تغییر رنگ و سیاه شدن دندان ها شوند.
۴- مصرف دخانیات: اگر سیگار و قلیان می کشید باید بدانید که بدون شک بعد از مدتی با مشکل سیاه شدن دندان رو به رو خواهید شد.
۵- ضربه به دندان: ضربه خوردن دندان در اثر تصادف، زمین خوردن یا هر عامل دیگر می تواند موجب سیاه شدن دندان شود
البته این نکته را هم بگویم که سیاه شدن دندان ها توسط عوامل بیرونی معمولا یک دفعه ایجاد نمی شود. ابتدا دندان های شما زرد می شوند بعد قهوه ای و بعد از مدتی اگر درمان نشوند سیاه می شوند.
ب-عوامل درونی سیاه شدن دندان
عوامل درونی به مواردی گفته می‌شود که از داخل بدن شروع می‌شود و به مرور پیشرفت می کند و باعث تغییر رنگ و سیاهی دندان می‌شود. شایع ترین علت درونی سیاه شدن دندان ها شامل موارد زیر است:
۱- پوسیدگی و آسیب به پالپ دندان: گاهی مواقع پوسیدگی دندان ها و حفره های ایجاد شده در سطح دندان ها و ایجاد عفونت در این نواحی می تواند یکی از علت های اصلی در سیاه شدن دندان و ایجاد لکه های تیره روی دندان باشد. این نوع سیاه شدن ها هم معمولا در مدت زمان کوتاهی رخ نمی دهد، بلکه ابتدا بخش کوچکی از دندان شما تغییر رنگ خواهد داد و به رنگ خاکستری می‌شود، بعد از آن تمام دندان شما سیاه می‌شود.
۲- بیماری ها: برخی بیماری ها مانند دیابت، کاهش تولید و ترشح بزاق و خشکی دهان، پوکی استخوان، کم خونی، اختلالات خوردن و فرسایش مینای دندان، مشکلات دستگاه گوارش، مشکلات کلیوی و دندان قروچه می تواند مینای دندان را به شدت تضعیف و آسیب پذیر کند و باعث ایجاد بیماری های لثه، پوسیدگی و سیاه شدن دندان شود.
از بین بردن سیاهی دندان و لکه های تیره
اگر به دنبال درمان دندان سیاه شده خود هستید حتما تا اینجای مطلب متوجه شدید که اول باید عامل به وجود آورنده این سیاه شدگی را پیدا کنید و با توجه به علت آن درمان مناسب را انتخاب کنید. در اینجا من برای هر عامل یک یا چند درمان را به شما پیشنهاد می کنم و امیدوارم که این درمان ها را دنبال کنید و هر روز بیشتر از روز قبل شاهد بهبود سلامت دهان و دندان خود باشید .
اگر تغییر رنگ دندان ها به دلیل تغذیه نادرست باشد
شما باید تا حد ممکن مصرف این مواد را در برنامه غذایی تان کم کنید و عادات جدیدی برای تغذیه خود در نظر بگیرید. مثلا به جای چای سیاه، چای سبز بنوشید. به جای نوشابه، آبمیوه های طبیعی بخورید. مصرف قهوه را به حداقل برسانید و بعد از مصرف این گونه مواد حتما دندان های خود را مسواک بزنید و همچنین برای رفع تغییر رنگ دندان ها با چنین زمینه هایی، می‌توانید از کیت های سفید کننده دندان ها در خانه استفاده نمایید.
اگر علت سیاه شدن دندان، تارتار باشد
اگر تارتارها باعث سیاه شدن دندان ها باشند برای از بین بردن آنها حتما باید به دندانپزشک مراجعه کنید چون این پلاک های سفت شده به راحتی و با درمان های خانگی رفع نمی شوند. دندانپزشک با استفاده از مواد و ابزارهای جرمگیری، آن ها را می تراشد و از بین می برد و و بعد از آن دندان های شما مثل سابق سفید خواهند شد.
اگر علت سیاه شدن دندان، مصرف دارو باشد
برای اینکه قطره آهن دندان کودکتان را سیاه نکند حتما موارد زیر را رعایت کنید:
۱. به هیچ عنوان نیم ساعت قبل و نیم ساعت بعد از مصرف قطره آهن، به کودک خود آبمیوه های اسیدی مثل آب مرکبات و آب گوجه فرنگی ندهید.
۲. بلافاصله بعد از مصرف قطره آهن به کودک یا نوزاد آب بدهید.
۳. هم قبل از مصرف قطره آهن و هم بعد از مصرف آن با مسواک مخصوص کودکان، دندان آنها را تمیز کنید. (وقتی دندان های کودک تمیز باشند جرم های قطره آهن روی پلاک های میکروبی سطح دندان کودک نمی نشیند و دندان او را سیاه نمی کند).
۴. قطره آهن را در حلق کودک بچکانید و آن را در ابتدای دهان یا روی زبان کودک نریزید.
۵. هرگز قطره آهن را بخاطر راحت تر خوردن با ماده دیگر ترکیب نکنید.
حالا اگر دندان کودک سیاه شد چاره چیست؟ در این موارد توصیه می شود تا سن ۲-۳ سالگی کودک صبر کنید. بعدا به دندانپزشک کودک مراجعه کنید تا قبل از پوسیده شدن دندان، با برس های مخصوص سیاهی دندان او را برطرف کند.
اگر علت سیاه شدن دندان، مصرف دخانیات باشد
اولین و بهترین راه حلی که هر دندانپزشکی در این شرایط به شما می دهد این است که سیگار و قلیان را کنار بگذارید. اگر هم جزو آن سیگاری هایی هستید که اصلا فکر ترک کردن سیگار را هم نمیکنید حداقل برای سلامت خودتان هم که شده مرتب مسواک بزنید و هر ۶ ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید و در صورت نیاز دندان هایتان را جرمگیری کنید.
اگر حتی این کار هم برایتان سخت است لااقل به داروخانه بروید و کیت های سفید کننده دندان در خانه را تهیه کنید. البته این مورد زمانی جواب میدهد که تغییر رنگ ایجاد شده در دندان شما شدید نشده باشد و در مراحل اولیه تغییر رنگ و تیرگی باشید.
اگر این موارد را رعایت نکنید ممکن است چند سال بعد دندان های خود را از دست بدهید و آن وقت باید هزینه های ایمپلنت دندان و کاشت دندان را متحمل شوید. این را امروز گفتم که بعدا نگویید نگفتی!
اگر علت سیاهی دندان ضربه باشد
اگر دندان‌های شما در اثر ضربه سیاه شده باشد، باید بگویم که به احتمال زیاد بافت خونی و عصب دندان شما آسیب دیده است. متاسفانه این رنگ دائمی است و با گذشت زمان به حالت اول برنمی گردد. در چنین شرایطی، بهترین گزینه استفاده از روکش های کامپوزیتی یا لمینتی است.
البته بعد از ضربه خوردن، دندان به یکباره سیاه نمی شود به همین دلیل اگر در اثر وارد شدن ضربه به دندان، شاهد خونریزی در بخشی از لثه خود بودید، بهتر است پیش از سیاه شدن دندان حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.
اگر علت سیاه شدن دندان، پوسیدگی دندان باشد
در این مورد سه درجه پوسیدگی دندان وجود دارد که برای رفع هر کدام راه حل جداگانه ای وجود دارد
۱.اگر پوسیدگی دندان شما سطحی و تنها در یک نقطه باشد، دندانپزشک می‌تواند این ناحیه را برداشته و دندان شما را ترمیم کند.
۲.اگر پوسیدگی و ایجاد حفره در دندان شما عمیق شده و به لایه دوم دندان رسیده باشد در این صورت دندانپزشک بخش پوسیده دندان شما را برداشته و تاج جدیدی روی دندان شما می گذارد.
۳.اما اگر آنقدر پوسیدگی زیاد است که دندانپزشک مجبور به کشیدن دندان شما شود شما باید برای جایگزین کردن دندان از دست رفته با ایمپلنت دندان سریعتر اقدام کنید. چون خالی ماندن جای دندان باعث تحلیل استخوان فک و آسیب به دندان های مجاور می شود.
تا یادم نرفته این نکته را هم بگویم که تیرگی و سیاهی فقط در دندان به وجود نمی آید، بلکه ممکن است در لثه هم ایجاد شود. اگر در لثه خود دچار تیرگی و سیاهی شدید و دردی هم در آن قسمت حس کردید، قطعا در اسرع وقت باید به دندانپزشک مراجعه کنید و جهت جلوگیری از اتفاقات بدتی مانند پیوند لثه، روند درمان خود را دنبال کنید.
روش های محبوب دندانپزشکی جهت سفید کردن دندان
حالا که عارضه سیاهی دندان و درمان آن برایتان روشن شد بیایید شما را با روش های جدید دندانپزشکی برای سفید کردن دندان آشنا کنم. وقتی می گویم سفید کردن منظورم سفید کردن معمولی نیست. منظورم داشتن دندان هایی صاف، یکدست، سفید و براقی است که وقتی می خندید جذابیت شما را چند برابر می کنند.
۱- لمینت دندان: روش محبوب بازیگران و سلبریتی ها
بهترین روش برای سفید کردن دندان سیاه شده، زرد یا کدر، دندان های فاصله دار یا نامرتب لمینت دندان است. لمینت دندان، روکش نازکی است که در لابراتوار بر اساس قالب دندان های شما ساخته می شود و توسط متخصص دندانپزشکی زیبایی روی سطح دندان نصب می شود و ظاهر دندان و حتی چهره شما را متحول می کند.
البته دقت داشته باشید چنانچه دلیل تغییر رنگ و سیاهی دندان شما از پوسیدگی و خرابی دندان یا لثه باشد، باید در مرحله اول مشکل را برطرف کرده و سپس جهت لمینت دندان اقدام کنید، در غیر این صورت امکان دارد خرابی و عفونت دندان شما بیشتر شود و هم دندان طبیعی هم لمینت را از بین ببرد و هزینه لمینت شما بی فایده شود.
۲- کامپوزیت دندان: زیبایی سریع و کم هزینه
از دیگر روش های محبوب برای از بین بردن لکه های سیاه روی دندان و رفع سیاه شدن بین دو دندان، روکش های زیبای کامپوزیتی است. کامپوزیت هم مانند لمینت دندان باعث زیباتر شدن ظاهر دندان و اصلاح طرح لبخند می شود. تفاوت آن با لمینت در جنس و روش کار است. کامپوزیت قیمت بسیار پایین تری نسبت به لمینت دارد. البته به همان میزان طول عمر کمتری هم دارد. لمینت های با کیفیت تا ۲۰ سال دوام دارند اما کامپوزیت تا ۶ سال عمر مفید دارند بعد از آن ممکن است تغییر رنگ دهند که البته برخلاف لمینت که در صورت آسیب باید تعویض شود کامپوزیت ها را می توان ترمیم کرد.
۳- بلیچینگ دندان: سفید کردن دندان در چند دقیقه
بلیچینگ هم یکی از روش های کاربردی و کم هزینه برای سفید کردن دندان و رفع سیاهی اطراف و پشت دندان است. البته این را هم بگویم که اگر سیاهی دندان شدید باشد و علل آن نیز پوسیدگی یا آسیب پالپ باشد، چه لمینت، چه کامپوزیت و چه بلیچینگ دندان کارایی نخواهد داشت.
سفید کردن دندان در خانه
اگر سیاه شدن یا لکه دار شدن دندان ها ناشی از علل بیرونی باشد، در صورتی که زمان زیادی از سیاه شدن آن نمیگذرد شاید بتوان با روش های خانگی آن را برطرف کرد اما چنانچه رنگ سیاه تثبیت شده باشد برای رفع آن حتما باید به دندانپزک مراجعه کنید. برای رفع سیاهی دندان در خانه می توانید از روش های زیر استفاده کنید:
۱- روغن های گیاهی: بعد از مسواک زدن، دندان های خود را با روغن های گیاهی مثل روغن کنجد، روغن نارگیل یا روغن آفتاب گردان بشویید سپس دهانتان را آب بکشید.
۲- سرکه سیب: مقداری از سرکه سیب را در دهان خود، به مدت ۲ دقیقه بگردانید و پس از آن دندان هایتان را بشویید.
۳- جوش شیرین: مسواک را به جوش شیرین آغشته کنید و دندان هایتان را با آن بشویید.
۴- توت فرنگی: کمی توت فرنگی رنده کنید و دندان هایتان را با عصاره آن مسواک بزنید.
۵- زرچوبه: با مقداری زرچوبه و روغن نارگیل خمیری به غلظت خمیردندان درست کنید و با آن دندان هایتان را مسواک بزنید.
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است
به عنوان یک “بهداشتکار دهان و دندان” نکات ساده ای را به شما توصیه می کنم که خیلی راحت جلوی سیاه شدن دندان خود را بگیرید. این توصیه ها شاید به ظاهر ساده باشند اما نتیجه تجارب من طی سالها کار در این رشته و مشاهده موارد متعدد بوده:
۱.روزی دوبار مسواک بزنید.
۲.حداقل روزی یکبار از نخ دندان استفاده نمایید.
۳.از مصرف بیش از حد مواد قندی خودداری کنید.
۴.از مصرف دخانیات تا حد ممکن خودداری نمایید.
۵.برای دادن آهن به نوزادان و کودکان از لوازم مخصوص استفاده نمایید.
۶. حتی اگر مشکلی در دندان های خود حس نمی کنید، باز هر ۶ ماه یکبار جهت چکاب دوره ای به دندانپزشک مراجعه نمایید.
چکاپ دندان موثر ترین راه برای پیشگیری از آسیب دیدن دندان هاست چون شما را از خطرات زیر دور می کند:
- پوسیدگی دندان
- عفونت دهان و دندان
- بیماری ها و سرطان های دهانی
- گسترش بوی بد دهان.
تصور غلطی که بسیاری از افراد دارند این است که تا وقتی ظاهر دندان هایشان سالم است و دردی را حس نمی کنند نیاز به درمان، رسیدگی و مراجعه به دندانپزشک ندارد! اگر جزو افرادی هستید که اینطوری فکر می کنید باید بگویم که سخت در اشتباهید. بهترین کار این است که همین امروز این تصورات را دور بریزید و در اولین فرصت به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان های شما را معاینه کند.
حتما میدانید که هزینه های دندانپزشکی بسیار بالاست پس بهترین توصیه برای سلامت دندان ها این است که:
حرف آخر
سیاهی دندان دلایل مشخصی دارد. اگر نمی خواهید عواقب سیاهی دندان و هزینه های درمان آن را قبول نمایید، به توصیه های من در مورد حفظ سلامتی دندان های خود عمل کنید. تنها با رعایت نکاتی که در بالا گفتم می توانید از دندان های خود که از اعضای مهم بدن شما هستند محافظت کنید. چنانچه وضعیت دندان شما مناسب نیست و لایه ها و لکه های سیاه روی آن تشکیل شده اند.
سوالات متداول در مورد سیاه شدن دندان
علت سیاه شدن ریشه دندان چیست؟
در صورتی که سیاهی به ریشه دندان رسیده باشد، می تواند نشانه پوسیدگی و عفونت دندان باشد. برای درمان این مشکل باید دندانپزشک، ابتدا سیاهی را تراشیده، دندان را عصب کشی کرده و آن را در نهایت پر کند.
علت سیاه شدن دندان پر شده چیست؟
در صورتی که یک دندان خود را پر کرده اید و پس از آن رنگ سیاهی را روی آن می بینید، ممکن است چند دلیل داشته باشد. یکی، استفاده از مواد سیاه الگام و کامپوزیت برای پر کردن دندان. دومی جا ماندن قسمتی از پالپ در دندان پر شده. سومی استفاده از قرص ها و داروهای درمان ریشه دندان و جا ماندن مواد ترمیم ریشه دندان در تاج.
دندانم سیاه شده و درد می کند، باید چکار کنم؟
در صورتی که دندان سیاه شده شما درد دارد، احتمال زیاد، سیاهی از پوسیدگی و عفونت دندان است. شما چاره ایی جز درمان مشکل و از بین بردن سیاهی با روش های دندانپزشکی مانند پر کردن ندارید.