با دندان عقل پوسیده چه کنیم؟
توضیحات:
-
به نام خدا
دندان عقل پوسیده مشکلی است که خیلی ها را گرفتار می کند و گاهی کار به جایی می رسد که درد آن شما را روانه دندانپزشکی می کند. در آنجا باید تصمیم بگیرید که با این دندان دردسرساز چه کنید. آن را بکشید یا ترمیم کنید؟ این سوال را تقریبا همه افرادی که با این مشکل به دندانپزشک مراجعه می کنند از ما می پرسند. امروز می خواهم در این مقاله به همین سوال پاسخ بدهم تا برای همیشه تکلیفتان را با این دندان معلوم کنید.
دندان های عقل کدامند و چه کاربردی دارند؟
دندان‌های عقل، سومین دندان آسیاب هستند که دندان‌های آسیاب بزرگ سوم هم نامیده می‌شوند. در واقع به آخرین دندان ها از هر ردیف، دندان عقل گفته می شود. پس هر بزرگسالی چهار دندان عقل در انتهای دهان خود دارد. دو دندان در بالا و دو دندان در پایین.
این دندان ها برای گذشتگان ما نقش حیاتی داشته است. اجداد اولیه ما غذاهایی مثل گوشت خام، انواع دانه‌ها و ریشه‌ها را می خوردند و از این طریق زنده می‌ماندند. آنها ابزارهایی مثل چاقو نداشتند تا با آن غذاها را برش بزنند و گوشت ها را هم نپخته می خوردند. در این شرایط آنها به دندان های آسیاب قوی احتیاج داشتند تا این غذاهای سفت و خام را بخورند و زنده بمانند.
اما خب این دندان ها در دنیای امروز که ما همه غذاها را خرد و تکه تکه می کنیم، میپزیم و نرم می کنیم دیگر مثل سابق کارایی ندارد اما همچنان اهمیت دارد. علت آن را بعدا برایتان توضیح می دهم.
این دندان ها از دوران نوجوانی شروع به ریشه زدن می کنند و کامل شدن رشدشان ممکن است تا سن ۲۵ سالگی ادامه یابد. از آنجا که این دندان ها در سنی رشد می کنند که فرد دارد پا به مرحله بزرگسالی می‌گذارد به آن دندان عقل (wisdom tooth) می‌گویند.فایده دندان عقل و دردسرهای آن
یکی از فواید دندان عقل این است که در مدتی که این دندان ها هنوز رشد نکرده اند ممکن است یکی از دندان های شما خراب شود و مجبور شوید آن را بکشید. در این شرایط دندان عقل پس از رشد کردن می تواند جایگزین دندان از دست رفته شود. قطعا داشتن یک دست کامل دندان برای هر فرد یک امتیاز به شمار می رود.
اما دندان های عقل همیشه خوب رشد نمی کنند و شرایط عادی ندارند. یادتان می آید گفتم این دندان ها یادگار اجداد اولیه ما بودند؟ آنها چون مجبور بودند غذاهای سفت بجوند، فک بزرگی داشتند اما فشار وارد نشدن به فک در انسان های امروز به دلیل نوع غذاها باعث شده که فک کوچکتر و کوچکتر شود و دیگر فضایی برای رشد این دندان ها نباشد به همین دلیل گاهی این دندان ها دچار کج شدگی یا انحراف می شوند و یا نمی توانند از بافت لثه خارج شوند. این شرایط باعث ایجاد فشار و آسیب به دندان های دیگر و بروز مشکلات زیادی می شود.
در بعضی موارد، دندان های عقل ممکن است هیچ مشکلی ایجاد نکنند. اما به دلیل محل قرار گرفتنشان، تمیزکردن آنها سخت باشد، به همین دلیل در برابر پوسیدگی و بیماری های لثه بیش از دندان‌های دیگر آسیب‌پذیر هستند.
چه زمانی باید دندان عقل را کشید؟
از آنجا که دندان‌های عقل به سختی تمیز می شوند امکان آلودگی و پوسیده شدنشان وجود دارد. زیرا دندان های عقل در نقطه ای رشد می کنند که مسواک زدن و نخ دندان کشیدن آنها مشکل است در نتیجه حجم بیشتری از جرم و پلاک روی دندان عقل به وجود می آید. با تجمع موادغذایی و باکتری ها کم کم عفونت دندانی شکل می گیرد و در زمان کوتاهی باعث پوسیدگی دندان عقل شود. به علاوه ممکن است این عفونت به سایر قسمت ها نیز سرایت کند.
حالا اگر دندان عقل خراب شود، راه حل چیست؟
پاسخ قطعی این سوال پس از معاینه دقیق دندانپزشک مشخص می شود. چنانچه دندان عقلی در موقعیت مناسب در دهان قرار داشت اما دچار پوسیدگی شده باشد، دندانپزشک می تواند پوسیدگی را بردارد و آن را ترمیم و پر کند و شما هم با مسواک زدن منظم و رعایت اصول بهداشت دهان و دندان از پوسیدگی مجدد جلوگیری کنید.
اما اگر موقعیت دندان عقل مناسب نباشد، بهتر است قبل از رسیدن پوسیدگی به عصب، آن را بکشید زیرا در نهایت نمی توان آن دندان را نگه داشت. اما اگر بیمار قبلا یک یا چند دندان آسیاب را کشیده باشد و جای آن ها خالی باشد، دندانپزشک سعی می کند با درمان دندان عقل پوسیده، آن را حفظ کند.
دندان عقل نهفته
دندان عقل نهفته به دندانی می گوییم که زمان طلایی رشد آن گذشته و بنا به دلایلی نتوانسته کاملا از لثه بیرون بیاید و همتراز با دیگر دندان‌ها قرار بگیرد.
اگر دندانی نهفته شده باشد، با نشانه هایی به شما هشدار می دهد که مشکلی وجود دارد. اگر هرکدام از این نشانه ها را دارید، حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.
- درد و ورم در اطراف فک
- قرمزی یا خونریزی لثه ها
- احساس طعم بد در دهان
- گوش درد
- درد در مفصل گیجگاهی فکی (مفصل بین فک و جمجمه)
گاهی دندان عقل از لثه بیرون نمیزند و کاملا نهفته است اما گاهی ممکن است نیمه نهفته باشد یعنی قسمتی از تاج آن بیرون زده باشد . در هر دو صورت این وضعیت می تواند مشکلاتی را برای شما به وجود آورد. مثل:
۱- آسیب به دندان های مجاور: دندان عقل با فشادی که به دندان های مجاور وارد می کند میتواند باعث تخریب آنها یا در هم ریختگی و نامرتب شدن دندان های بعدی شوند.
۲- پوسیدگی دندان، عفونت لثه و استخوان: از آنجا که دسترسی به دندان های عقل برای مسواک زدن و تمیز کردن آنها سخت است این دندان ها مستعد عفونت و پوسیدگی هستند.
۳- آبسه و سلولیت: اگر عفونت از استخوان بگذرد و به بافتهای نرم مانند گونه، گردن، حلق و زیر زبان سرایت کند باعث ایجاد آبسه و یا تورم می‌شود که همراه با درد، تب، قرمزی و مشکل در بازکردن دهان خواهد بود.
۴- تشکیل کیست: دندان عقل یک کیسه حاوی فولیکول دارد. در صورتی که این دندان به درستی رشد نکند این کیسه در دراز مدت می تواند تبدیل به کیست یا تومور شود. به همین علت اگر دندان عقل تا ۲۵ سالگی کاملا رشد نکند باید کشیده شود.
چه زمانی باید دندان عقل را ترمیم کرد؟
اگر دندان عقل در يك فك بزرگ و جادار، رشد كاملي داشته باشد و به خوبي و با توجه و دقت خاص مسواك مي‌خورد و از آن مراقبت مي‌شود، نه تنها نبايد از دهان خارج شود، بلكه سرمايه دنداني خوبي است که باید از آن نگهداری کرد.
دندان‌های عقل را می توان مانند سایر دندان ها ترمیم نمود و از این نظر تفاوتی با سایر دندان ها ندارند. تنها چیزی که باعث می‌شود این دندان‌ها قابل نگهداری نباشند نحوه قرارگیری و رشد آنهاست. در صورتی که این دندان ها به طور کامل رشد کنند و موقعیت مناسبی داشته باشند و بتوانند در جویدن نقش ایفا کنند، در صورت پوسیده شدن می توان آنها را عصب کشی و ترمیم نمود.
آیا دندان عقل را می توان عصب کشی کرد؟
عصب کشی دندان‌های عقل، کاری ممکن اما دشوار است. به این دلیل که اولا دسترسی به این دندان‌ها سخت است و دندانپزشک به راحتی نمی‌تواند ابزار‌هایش را به آنها برساند و آنها را عصب کشی کند. ثانیا مورفولوژی و تعداد کانال‌های این دندان‌ها متغیر است و عصب کشی آنها نیاز به تجربه و مهارت بیشتری دارد.
اما به هر حال این عوامل نمی تواند مانع عصب کشی دندان عقل شود و یک متخصص درمان ریشه میتواند با صرف وقت و مهارت بیشتر دندان عقلی که قابل نگهداری است را درمان ریشه کند.
هزینه ترمیم یا کشیدن دندان عقل
برای اینکه تعیین کنیم دندان عقل باید ترمیم شود یا کشیده شود ابتدا باید به دندانپزشک مراجعه کنیم تا وضعیت دندان عقلمان را بررسی کند. اگر بنا به نظر دندانپزشک قرارشد آن را بکشیم عوامل زیادی روی هزینه کشیدن دندان عقل تاثیرگذار است مانند اینکه:
– آیا دندان عقل نهفته است؟
– آیا دندان عقل نیاز به جراحی دارد؟
– تخصص و سابقه دندانپزشک چقدر است؟
– در کدام شهر یا منطقه قصد انجام خدمات را دارید؟حرف آخر
دندان عقل دندان دردسرسازی است. گاهی اوقات این دندان به درستی رشد نمی کند که به آن دندان عقل نهفته یا نیمه نهفته گفته می شود. در این وضعیت این دندان حتما باید کشیده شود. در غیر این صورت باعث به هم ریختگی دندان های دیگر، پوسیدگی، عفونت لثه، آبسه یا ایجاد کیست شود.
اما اگر دندان عقل در جای خود به درستی رشد کرده باشد، در صورت پوسیدگی بهتر است ترمیم شود. زیرا سرمایه دندانی خوبی به حساب می آید. به همین دلیل سعی کنید از آن به خوبی مراقبت کنید و مانع از پوسیده شدن آن شوید.